The Centre for Internet and Society
http://editors.cis-india.org
These are the search results for the query, showing results 501 to 515.
-
Bargarh Manuscript Digitisation Project
http://editors.cis-india.org/a2k/blogs/bargarh-manuscript-digitisation-project
<b>The digitisation of temple manuscripts at the Dadhivamana Temple, Bargarh in Western Odisha followed by a workshop for the students of Imperial College took place between 11- 12 February, 2017.</b>
<p> </p>
<p><span id="docs-internal-guid-6a520b68-785b-1cce-b50f-f1af9415b19a"><a class="external-link" href="http://www.orissa.gov.in/e-magazine/orissareview/jun2004/englishpdf/workship.pdf">Shri Dadhivamana Temple</a>, also known as the Srikshetra(Puri) of Western Odisha is a 400-year-old temple in Bargarh, Odisha. The temple is among the most important religious sites in Western Odisha. The temple has a record room with 250 ancient palm leaf manuscripts in the Odia language, dating back to the 16th century. These palm leaf manuscripts tell the stories of the Mahabharata, Ramayana, Skanda Purana and the history of the temple itself.</span></p>
<p><span id="docs-internal-guid-6a520b68-785b-46da-54af-2ef2d6886eab"></span></p>
<p dir="ltr">Given the historical value of the temple, the temple administration and the Temple Trust have preserved the pothi(palm leaf manuscripts) with the help of various chemicals, including the indigenous usage of turmeric and camphor. The process of preservation of the manuscripts began a few years ago years with student volunteers from different colleges in Bhatli helping the temple administration by identifying and storing the manuscripts.</p>
<p dir="ltr"><span id="docs-internal-guid-6a520b68-785c-811b-7fd1-d636007720a6">Minati Sahoo, a well known social activist in Bargarh and a few other journalists explained the importance of manuscript digitisation to the temple administration and took permission for digitising the manuscripts in the month of March. One of the pandas (temple priests), Pandit Shri Goura Chandra Ratha, released his book, Jay Shree Dadhibamana, under the Creative Commons 4.0 license. A three-day long digitisation camp will be organised in Bhatli for introducing the students to Wikipedia and the process of digitisation. The manuscripts will be digitised simultaneously during the workshop. </span></p>
<p dir="ltr"><span id="docs-internal-guid-6a520b68-785d-0efd-44f2-0ab04c96fef2">An orientation program was organised at <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Imperial_College_Orientation_Program">Imperial College</a>, Bargarh for introducing the students of the college to the digitisation process as well as to introduce the pothi digitisation which they would be partaking in. With over 60 participants, the workshop not only explained the idea of the global Wikimedia movement to them, but also taught them how they could use the digitisation skill for the preservation of language. This digitisation project will bring different manuscripts into Odia Wikipedia, while also helping to raise awareness about digitisation of language in western Odisha. After scanning the manuscripts, the Odia Wikipedia community will take help of the students for uploading, digitising and proofreading the same.</span></p>
<p>
For more details visit <a href='http://editors.cis-india.org/a2k/blogs/bargarh-manuscript-digitisation-project'>http://editors.cis-india.org/a2k/blogs/bargarh-manuscript-digitisation-project</a>
</p>
No publisher
Sailesh Patnaik
CIS-A2K
Access to Knowledge
Wikimedia
Wikipedia
Odia Wikipedia
Openness
2017-04-16T20:08:04Z
Blog Entry
-
Barcamp Bangalore
http://editors.cis-india.org/openness/news/barcamp-bangalore
<b>The Centre for Internet and Society's Access to Knowledge team participated in a Barcamp at SAP Labs, Bangalore on October 12, 2014. Dr. U.B.Pavanaja and Rahmanuddin Shaik participated in the event.</b>
<h3>Dissecting Wikipedia</h3>
<p style="text-align: justify; ">Wikipedia is the world’s most famous free and open encyclopaedia which anyone can edit. In this session we will explore various technical aspects of Wikipedia with demonstrations. Wikipedia has its own set of APIs using which we can retrieve information by using various queris and parameters. The output can be generated in various formats. These output can be used for processing by programming languages as input. These will be demonstrated.</p>
<p style="text-align: justify; "><a class="external-link" href="https://barcampbangalore.org/bcb/monsoon-2014/dissecting-wikipedia">Click to read the details on the Barcamp website</a>.</p>
<p>
For more details visit <a href='http://editors.cis-india.org/openness/news/barcamp-bangalore'>http://editors.cis-india.org/openness/news/barcamp-bangalore</a>
</p>
No publisher
praskrishna
Openness
Wikipedia
Access to Knowledge
Wikimedia
2014-10-13T04:43:45Z
News Item
-
Bangla Wiki turns 10
http://editors.cis-india.org/openness/news/the-telegraph-march-29-2015-bangla-wiki-turns-ten
<b>The 10th anniversary of Bengali Wikipedia was marked with a a gathering of Wikipedians of vernacular languages from across the country and beyond at Jadavpur University. Bengali is one of 20 Indian languages to have a Wikipedia presence. The event also celebrated 14 years of the mother edition in English of the open-access, crowd-sourced online encyclopaedia.</b>
<p style="text-align: justify; "><i>Contributed by Sudeshna Banerjee, Showli Chakraborty and Abhinanda Datta </i>the<i> </i>story published in the <a class="external-link" href="http://www.telegraphindia.com/1150329/jsp/calcutta/story_11432.jsp">Telegraph</a> on March 29, 2015 quotes T. Vishnu Vardhan.</p>
<hr style="text-align: justify; " />
<p style="text-align: justify; ">"We hear of digital divide all the time. Here it is about digital inclusiveness. The University Grants Commission talks of four factors to make a good university - access, equity, quality and employability. What a teacher cannot give in class, he can offer on the world wide web. The question of quality in Wikipedia can be addressed through workshops like this," said Calcutta University registrar Basab Chaudhuri.</p>
<p style="text-align: justify; ">Wikimedia Foundation trustee Bishakha Datta spoke of the uneasy relationship between Wikipedia and academia, especially over authenticity.</p>
<p style="text-align: justify; ">"Yes, we do not use original research. So our articles are not admissible as primary sources. At the same time, every piece of information in a Wikipedia article has to be cited and annotated. It is great that an institution like JU has come forward to host us," said Datta, thanking the university's School of Languages and Linguistics.</p>
<p style="text-align: justify; ">Joint registrar Sanjay Gopal Sarkar argued in favour of the existence of Wikipedia articles in the vernacular. "It is a part of the empowerment of my mother tongue."</p>
<p style="text-align: justify; ">Quantity was a problem, he said. "It is not enough to have 33,000 articles (the English version has 4.7 million). Workshops need to be held in Bengal and Assam on how to write articles. If Wikipedia and the universities join hands, a battalion of writers and editors can be created."</p>
<p style="text-align: justify; ">The Bangladeshi delegates revealed how Wikipedia's mission of making knowledge free was getting a technological boost back home. "Grameenphone and Bangla Link, two of our biggest mobile service providers, have made Facebook and Wikipedia free. Subscribers just have to log on to specific domains (0.facebook.com and zero.wikipedia.org) to see picture-less texts," said Ankan Ghosh Dastidar, a Class XI student from Dhaka.</p>
<p style="text-align: justify; ">Vishnu Vardhan from the Centre for Internet and Society, Bangalore, urged for more institutional tie-ups so that instead of stopping students from going to Wikipedia, teachers would integrate their contributions to Wikipedia in the course. "Andhra Loyola College is the largest contributor to Telegu Wikipedia," he said. Hindi, he added, has the maximum articles among Indian languages, followed by Tamil and Telugu. "But Malayalam has the most active Wikipedians - around 100."</p>
<p style="text-align: justify; ">A workshop was held to teach how to type in Bengali and edit the Bengali Wikipedia. Techno India student Ayan Chaudhury addressed queries on downloading the Avro font and typing tricky conjoined letters in Bengali, as also how to create cross references and highlight terms. "Ask yourself two questions when you want to add any information: Is it relevant? Can it be verified? Also do not blindly turn on Google Translate. The quality of its translation is such that a word like 'swipe' becomes ' <i>dhum dhadakka</i>'."</p>
<p style="text-align: justify; ">A group editing session took place on the second day with 15 volunteers translating articles from the English Wikipedia and adding new articles in Bengali. Some also worked on Wiktionary, an online dictionary, and others on Wikisource, typing out pages of seminal texts outside copyright.</p>
<h3 style="text-align: justify; ">Crafts for a cause</h3>
<p style="text-align: justify; ">Artisans from Bengal and Bangladesh joined hands to participate in a handcrafted jewellery and handloom exhibition organised by WIIN (Women and Infants in Need) at Shree Art Gallery in Ballygunge on March 25 and 26.</p>
<p style="text-align: justify; ">"The proceeds will be donated to Paripurnata, a home for women with mental disabilities (off EM Bypass). We emphasise on mental health awareness programmes and try and create job opportunities for the residents at Paripurnata. This helps in building their confidence and creates a sense of social acceptance," said Nilanjana Mukherjee, the general secretary of WIIN and Paripurnata.</p>
<p style="text-align: justify; ">The exhibition was inaugurated by actress Sonali Gupta, who plays Satyabati to Dhritiman Chaterji's Byomkesh Bakshi in <i>Sajarur Kanta</i>. "This cause is close to my heart. We must come together to help women and infants in need," said Gupta.</p>
<p style="text-align: justify; ">The exhibition showcased a collection of saris and jewellery from the Rajshahi district in Bangladesh, quirky handbags, hand-painted mugs, kurtas and dupattas.</p>
<h3 style="text-align: justify; ">Trilingual road trip</h3>
<p style="text-align: justify; ">An independent film - or indie - by two graduates of the Satyajit Ray Film and Television Institute (SRFTI) has hit theatres this Friday. Titled <i>Yahan Sabki Lagi Hai</i> (Everybody Gets Screwed Here), the 100-minute trilingual (English, Hindi and Bengali) black comedy is directed by Calcutta girl Tina A. Bose and Mumbai boy Cyrus R. Khambata.</p>
<p style="text-align: justify; ">Produced by Vibrant Works, the film revolves around Kesang and Bharat, who are on their way to a birthday party but their road trip soon turns into a disaster as they find themselves in the middle of a jungle, robbed of all their belongings.</p>
<p style="text-align: justify; ">Road trip gone wrong has been done before, but according to the young film-makers, "while most of them have been horror or slasher films, ours travels the philosophical path and focuses on the issues we face in life."</p>
<p style="text-align: justify; ">The lead actress is a Tibetan girl, Eden Shyodhi. "We wanted to cast a girl from a minority community. We needed someone who was weird and interesting as the character of Kesang is very unusual. And when we met Eden, she had flaming red hair, just like how we had envisioned Kesang!" said Tina, who has studied in Lady Brabourne College and Jadavpur University. The cast also includes stand-up comedian Varun Thakur and Bengali actor Heerok Das, previously seen in <i>Egaro</i>.</p>
<p>
For more details visit <a href='http://editors.cis-india.org/openness/news/the-telegraph-march-29-2015-bangla-wiki-turns-ten'>http://editors.cis-india.org/openness/news/the-telegraph-march-29-2015-bangla-wiki-turns-ten</a>
</p>
No publisher
praskrishna
Openness
Wikipedia
Access to Knowledge
Wikimedia
2015-04-04T16:10:12Z
News Item
-
୧୦ ବର୍ଷରେ ଓଡ଼ିଆ ୱିକିପିଡିଆ
http://editors.cis-india.org/news/rabibara-sambad-february-9-2014-feature-on-odia-wikipedia-tenth-anniversary
<b>This is a feature about Odia Wikipedia's 10th anniversary and the story of a dead volunteer community reviving after 8 years. This has been published in Rabibara Sambad (Sunday supplement of Odia newspaper The Sambad) on February 9, 2014.</b>
<p><a class="external-link" href="http://sambadepaper.com/Details.aspx?id=75380&boxid=3841977">Click to read the original published in Odiya here</a>.</p>
<p>
For more details visit <a href='http://editors.cis-india.org/news/rabibara-sambad-february-9-2014-feature-on-odia-wikipedia-tenth-anniversary'>http://editors.cis-india.org/news/rabibara-sambad-february-9-2014-feature-on-odia-wikipedia-tenth-anniversary</a>
</p>
No publisher
praskrishna
Openness
Wikipedia
Access to Knowledge
Wikimedia
2014-03-06T05:38:58Z
News Item
-
ଓଡିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆର କର୍ମଶାଳା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଯାଇଛି ବୀର ସୁରେନ୍ଦ୍ର ସାଏ ବୈଷୟିକ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ, ବୁର୍ଲାରେ
http://editors.cis-india.org/news/odishan-july-27-2013-coverage-of-odia-wikipedia-workshop
<b>Odishan.com covered the Wikipedia event organized at Veer Surendra Sai University of Technology, Burla on July 26 and 27, 2013.</b>
<p style="text-align: justify; "><a class="external-link" href="http://odishan.com/?p=7428">Click to read the original published in Odishan.com</a>.</p>
<hr />
<p style="text-align: justify; ">ସମ୍ବଲପୁରର ବୁର୍ଲାଠାରେ ଥିବା ‘ବୀର ସୁରେନ୍ଦ୍ରସାଏ ବୈଷୟିକ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ(ଭିସୁଟ)’ ର ଗୋଲ୍ଡ଼େନ ଜୁବୁଲୀ ସେମିନାର ହଲ ପରିସରରେ ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଏକ କର୍ମଶାଳା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଯାଇଛି । ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ୧୦୦ରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଏହି କର୍ମଶାଳାରେ ଭାଗ ନେଇ ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ବ୍ୟବହାର ସଂପର୍କରେ ଜ୍ଞାନ ଅର୍ଜନ କରିଥିଲେ । ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ପୁରାତନ ଛାତ୍ର ତଥା ସକ୍ରିୟ ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିଆଳି ଗୋର୍ବାଚୋଭ ପୋଥାଳଙ୍କ ତତ୍ୱାବଧାନରେ ଏହି କର୍ମଶାଳା ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଉପସ୍ଥିତ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ସଂପର୍କରେ ସବିଶେଷ ବିବରଣୀ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା । ସେ କହିଥିଲେ ଯେ, ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ରେ ଉପଲବ୍ଧ ଏକ ଖୋଲା ଜ୍ଞାନକୋଷ । ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ଜଣେ କିପରି ନିଜର ଗବେଷଣା ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ ଓ ମାଗଣା ଜ୍ଞାନର ବିତରଣ କରିପାରିବ, ସେହି ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ଇତିହାସ, ଆଭିମୁଖ୍ୟ, ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଚାଲୁଥିବା ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକଳ୍ପ ବିଷୟରେ ସବିଶେଷ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ ଓ କହିଥିଲେ ଓଡ଼ିଆରୁ ଦୂରେଇ ଯାଉଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଆମୁଖୀ କରାଇବାର ଏହା ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା । ଶ୍ରୀ ପୋଥାଳ ନିଜର ବକ୍ତବ୍ୟ ଦେଇ ସାରିବା ପରେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଦେଇଥିଲେ । ଏହା ପରେ କର୍ମଶାଳରେ ସେ ଉଇକିପିଡିଆରେ ନୂତନ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଲେଖିବା, ସମ୍ପାଦନା କରିବା, ଆଧାର ଦେବା ଇତ୍ୟାଦିର ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଦେଇ ଏକ ଗଣ-ସମ୍ପାଦନା ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ । କର୍ମଶାଳାରେ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ପ୍ରାଧ୍ୟାପକ ଡ. ଅମରନାଥ ନାୟକ, ଡ଼ ବିଭୂତି ଭୂଷଣ ପାଣି, ଡ଼. ଅକ୍ଷୟ କୁମାର ପଟ୍ଟନାୟକ, ଡ. ଜ୍ୟୋତି ରଞ୍ଜନ ମହାନ୍ତି ପ୍ରମୁଖ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ । କର୍ମଶାଳାର ସଫଳ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଛାତ୍ର ପ୍ରତିନିଧି ଅବିନାଶ କୁମାର ପୁହାଣ, ସୁପ୍ରଜ୍ଞାନ ପଟ୍ଟନାୟକ, ସୁଭମ ସାହୁ, ସୋମ୍ୟଶ୍ରୀ ଋତୁପର୍ଣ୍ଣୋ ସାହୁ, ଅନନ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି ଶତପଥୀ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ।</p>
<p>
For more details visit <a href='http://editors.cis-india.org/news/odishan-july-27-2013-coverage-of-odia-wikipedia-workshop'>http://editors.cis-india.org/news/odishan-july-27-2013-coverage-of-odia-wikipedia-workshop</a>
</p>
No publisher
praskrishna
Openness
Wikipedia
Access to Knowledge
Wikimedia
2013-08-05T08:25:47Z
News Item
-
ଓଡ଼ିଶା ଦିବସ: ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଭିତ୍ତିରେ ରାଜ୍ୟ ଗଠନର ୭୯ ବର୍ଷ
http://editors.cis-india.org/news/odishan-march-27-2014-odisha-day-2014
<b>ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ସମ୍ପାଦକମାନଙ୍କ ତରଫରୁ ଭୁବନେଶ୍ୱରଠାରେ ଏହି ୨୯ ତାରିଖରେ “ଓଡ଼ିଶା ଦିବସ ୨୦୧୪” ପାଳନ କରାଯାଉଛି ।</b>
<p style="text-align: justify; ">Click to read the original <a class="external-link" href="http://odishan.com/?p=11777">published in Odishan.com </a>on March 27, 2014.</p>
<hr />
<p style="text-align: justify; ">ଏହି ଦିନ ଓଡ଼ିଆ ଶିଶୁ ସାହିତ୍ୟିକ ଡଃ ଜଗନ୍ନାଥ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ୧୧ ଖଣ୍ଡ ପୁସ୍ତକର ଡିଜିଟାଲ ରୂପ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ନିମନ୍ତେ ଏକ ପ୍ରକଳ୍ପର ଆରମ୍ଭ କରାଯିବ । ପାଖାପାଖି ୩୦୦୦ ପୃଷ୍ଠା ଡିଜିଟାଇଜ ହେବାକୁ ଥିବା ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପଟି କଳିଙ୍ଗ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ ଅଫ ସୋସିଆଲ ସାଇନ୍ସେସ (କିସ) ତରଫରୁ ସ୍କୁଲ ପିଲାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆଗାମୀ କିଛି ମାସ ଭିତରେ ଆରମ୍ଭ କରାଯିବ । ଏହି ବହିଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ରହିଛି କିଛି ଶିଶୁସାହିତ୍ୟ ବହି, ଡଃ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ଆମୋଦଦାୟକ ଅନେକ ଭ୍ରମଣ କାହାଣୀ ଓ ଓଡ଼ିଆ ଶିଶୁସାହିତ୍ୟର ଇତିହାସ । ଏହି ଦିନ ଓଡ଼ିଆ ଅଧ୍ୟୟନ ଓ ଗବେଷଣା ସଂସ୍ଥା ଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶିତ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଓ ଜନଜୀବନର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଇତିହାସ ସଂକଳିତ ତିନୋଟି ବହି-”ଜାତି, ଜାଗୃତି ଓ ପ୍ରଗତି”, “ଭାଷା ଓ ଜାତୀୟତା” ଓ ଏକ ଇଂରାଜୀ ବହି “Classical Odia”କୁ ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ଉପଲବ୍ଧ କରାଇବା ନିମନ୍ତେ ଆଉ ଏକ ପ୍ରକଳ୍ପର ଶୁଭାରମ୍ଭ କରାଯିବ । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ଅନେକ ପୁସ୍ତକ ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ଉପଲବ୍ଧ ନ ଥିବା ପାଠକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଓଡ଼ିଆରେ ତଥ୍ୟ ଖୋଜିବା ଓ ଜ୍ଞାନ ଆହରଣ ପାଇଁ ଏକ ବିଶାଳ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ବୋଲି ବିଶିଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାବିଦ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ଡଃ ଦେବୀପ୍ରସାଦ ପଟ୍ଟନାୟକ କହିଛନ୍ତି । ଆଗରୁ ସୃଜନିକା ଅନୁଷ୍ଠାନ ତରଫରୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ପାଖାପାଖି ୭୪୦ ଖଣ୍ଡ ପୁରାତନ ପୁସ୍ତକର ଡିଜିଟାଲ ସଂସ୍କରଣ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ କେବଳ ସ୍କାନ କରାଯାଇଥିବା ଏହି ସମସ୍ତ ପୁସ୍ତକର ଲେଖାସବୁ ଖୋଜିବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ତରଫରୁ ବିଭିନ୍ନ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନର ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ନେଇ କର୍ମଶାଳା ମାଧ୍ୟମରେ ଏହି ଉପାଦେୟ ବହିକୁ ପୁନଃ-ଟାଇପ କରି ମାଗଣାରେ ବିନା କପିରାଇଟରେ ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ପାଠକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ରଖାଯିବ । ଓଡ଼ିଆରେ ଏଥିନିମନ୍ତେ ଉଇକି-ପାଠାଗାର ନାମକ ପ୍ରକଳ୍ପ ବ୍ୟବହାର କରାଯିବ ।</p>
<p style="text-align: justify; ">ଓଡ଼ିଆ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଭାଷାର ମାନ୍ୟତା ପାଇବା ପରେ ସରକାର ଓ ଅନେକ ସଙ୍ଗଠନମାନଙ୍କ ତରଫରୁ ଭାଷାର ବିକାଶ ନିମନ୍ତେ ଅନେକ ନୂଆ ନୂଆ ଯୋଜନା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି । ତେବେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ଲେଖାମାନ ଏବେ ମଧ୍ୟ ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ଅନେକ ପରିମାଣରେ ଉପଲବ୍ଧ ଯାହା ବିଶ୍ୱଦରବାରରେ ଓଡ଼ିଆର ସ୍ଥିତିକୁ ଯଥେଷ୍ଟ ଦୁର୍ବଳ କରିରଖିଛି । ବର୍ତ୍ତମାନର ଅନେକ ଶିଶୁ କମ୍ପ୍ୟୁଟରରୁ ଶିଖିବା ପସନ୍ଦ କଲେଣି ଯାହା ଭାଷା ଶିକ୍ଷଣର ମାଧ୍ୟମରେ ବିରାଟ ପରିବର୍ତ୍ତନର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଦୃଢ଼ୀଭୂତ କରିଛି । ଏହି ସମସ୍ତ ବିଷୟକୁ ଆଖିରେ ରଖି ଓଡ଼ିଆରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟରରେ ବନାନ ସୁଧାରିବା, ଓଡ଼ିଆ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ଓ ଅନ୍ୟନ୍ୟ ମାଧ୍ୟମ ଭାଷାର ବିକାଶରେ କି କି ପଦଃକ୍ଷେପ ନେଇପାରିବେ ସେ ବାବଦରେ ପ୍ରଫେସର ଉଦୟନାଥ ସାହୁ, ବରିଷ୍ଠ ସାମ୍ବାଦିକ ସମ୍ପଦ ମହାପାତ୍ର, ଓଡ଼ିଶା ରିଭିଉ ପତ୍ରିକାର ସମ୍ପାଦକ ଓ ସାହିତ୍ୟିକ ଡଃ ଲେନିନ ମହାନ୍ତି ପ୍ରମୁଖ ଆଲୋଚନା କରିବେ ।</p>
<p style="text-align: justify; ">ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଇଣ୍ଟରନେଟରେ or.wikipedia.org ଠାରେ ଉପଲବ୍ଧ ଏକ ଅନଲାଇନ ଜ୍ଞାନକୋଷ । ଏଥିରେ ଅନ୍ୟ ଜ୍ଞାନକୋଷ ଭଳି କିଛି ହାତଗଣତି ସମ୍ପାଦକ ନଥାଏ ଏଥିରେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ସମ୍ପାଦନାର ସୁବିଧା ଦିଆଯାଇଥାଏ । ତେବେ କେତେକ ନୀତିନିୟମ ଦ୍ୱାରା ଏଥିରେ ଅଦରକାରୀ ଲେଖା ସବୁକୁ ଅଭିଜ୍ଞ ସମ୍ପାଦକମାନେ ସୁଧାରିଥାନ୍ତି । ଓଡ଼ିଆରେ ଅଧୁନା ୨୦ ଜଣ ସମ୍ପାଦକ ସକ୍ରିୟ ଭାବେ ଓଡ଼ିଶାର ଭାଷା, କଳା, ଲୋକସଂସ୍କୃତି ଓ ଜଗତର ବାକି ଅନେକ ବିଷୟରେ ପ୍ରସଙ୍ଗମାନ ସ୍ୱେଚ୍ଛାରେ ସମ୍ପାଦନା କରୁଛନ୍ତି । ୫୦୦୦ ଗୋଟି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ସମୃଦ୍ଧ ପ୍ରଥମ ଭାରତୀୟ ଭାଷାର ପ୍ରକଳ୍ପ ଭାବେ ବାକି ତିନୋଟି ଭାଷା-ଅସମୀୟା, ପଞ୍ଜାବୀ ଓ ମାଲାୟାଲାମ ସହ ୨୦୦୨ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ତେବେ ୯ରୁ ଅଧିକ ବର୍ଷ ଧରି ଏହା ସମ୍ପାଦକଙ୍କ ଅଭାବରୁ ସ୍ଥାଣୂ ହୋଇ ରହିଥିଲା । ୨୦୧୧ରେ କିଛି ଯୁବା ଏହାକୁ ଆଉଥରେ ସକ୍ରିୟ କରିଥିଲେ । ତା’ପରଠାରୁ ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ୧୦ରୁ ଅଧିକ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ ଓ ବିଭିନ୍ନ ସହରରେ ୨୦ରୁ ଅଧିକ କର୍ମଶାଳାମାନ କରିସାରିଛି । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ଦ୍ୱିତୀୟ ଅଧିବେଶନରେ ଓଡ଼ିଆରେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ସମ୍ପାଦନା କରିବାକୁ ଆଗ୍ରହୀ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ଏକ କର୍ମଶାଳାର ଆୟୋଜନ ମଧ୍ୟ କରାଯାଇଛି ।</p>
<p>
For more details visit <a href='http://editors.cis-india.org/news/odishan-march-27-2014-odisha-day-2014'>http://editors.cis-india.org/news/odishan-march-27-2014-odisha-day-2014</a>
</p>
No publisher
praskrishna
Access to Knowledge
Wikimedia
Wikipedia
Odia Wikipedia
Openness
2014-04-08T08:30:47Z
News Item
-
ଓଡ଼ିଆରେ ଉଇକିପିଡିଆ ଓ ଉଇକିପାଠାଗାର: ଓଡ଼ିଆ ପୁସ୍ତକ ଏଣିକି ମୁକ୍ତରେ ମିଳିବ ଇଣ୍ଟରନେଟରେ
http://editors.cis-india.org/news/odishan-march-30-2014-odisha-2014-coverage
<b>ଭୁବନେଶ୍ବର (ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୯): ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡିଆ ତରଫରୁ ଆଜି ଭୁବନେଶ୍ବର ଜୟଦେବ ଭବନଠାରେ ଓଡିଶା ଦିବସ ପାଳିତ ହୋଇଯାଇଛି। ଆୟୋଜିତ ଉତ୍ସବରେ ମୁଖ୍ୟ ଅତିଥି ଭାବେ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ଡ. ଦେବୀପ୍ରସନ୍ନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଯୋଗଦେଇ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ବିଶ୍ବସ୍ତରରେ ପହଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ଉଇକିପିଡିଆର ଉଦ୍ୟମ ପ୍ରଂଶସନୀୟ ବୋଲି ମତବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ । ସମସ୍ତଙ୍କର ମିଳିତ ଉଦ୍ୟମ ହିଁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଓ ସାହିତ୍ୟକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିପାରିବ ବୋଲି ସେ ଆଶାପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ।</b>
<p style="text-align: justify; ">ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ବହୁଳ ଭାବେ ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ଉପଲବ୍ଧ କରାଇବା ସହ ଡିଜିଟାଇଜେସନ କରିବା ଲକ୍ଷନେଇ ୨୦୦୨ ମସିହାରୁ ଉଇକିପିଡିଆ ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ଉଦ୍ୟମ କରିଆସୁଛି । ଅନ୍ୟ ଭାଷା ପରି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ଜ୍ଞାନକୋଷକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ଓ ଡିଜିଟାଇଜେସନ ମାଧମରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ଉପଲବ୍ଧ କରାଇବା ପାଇଁ ଏହି ଦୁଇଦିନିଆ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଛି ଏହି ଉତ୍ସବରେ ଭାଷାତତ୍ବବିତ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ଦେବୀପ୍ରସନ୍ନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଯୋଗଦେଇଥିଲେ। ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧରେ ଉତ୍କଳ ବିଶ୍ବବିଦ୍ୟାଳୟର ପ୍ରଫେସର ଉଦୟନାଥ ସାହୁ , ଓଡିଶା ରିଭୁର ସଂପାଦକ ଡ. ଲେନିନ ମହାନ୍ତି, ଓଡିଶା ଭାସ୍କରର ମୁଖ ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ପ୍ରଦୋଷ ପଟ୍ଟନାୟକ, ଭାଷା ଗବେଷକ ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ସୁବ୍ରତ ପୃଷ୍ଟି ,କଳିଙ୍ଗ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ ଅଫ ସୋସିଆଲ ସାଇନ୍ସେସର ଅଧକ୍ଷ ଡ. ମଦନ ମୋହନ ସାହୁ, ମାଣିକ ବିଶ୍ବନାଥ ଦାତବ୍ୟ ସ୍ମୃତିନ୍ୟାସର ଅଧକ୍ଷା ଶ୍ରୀମତୀ ଆହ୍ଲାଦ ମୋହିନୀ ମହାନ୍ତି, ସ୍ମୃତିନ୍ୟାସର ସଂପାଦକ ବ୍ରଜମୋହନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଓ ଏହାର ପରିଚାଳନା କମିଟି ସଦସ୍ୟ ଅଧ୍ୟାପକ ସରୋଜକାନ୍ତ ଚୌଧୁରୀ ଓ ଶିଶିର ରଂଜନ ଦାସ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ।</p>
<p style="text-align: justify; ">ଏହି ଉତ୍ସବରେ ଓଡ଼ିଆ ଶିଶୁ ସାହିତିକ ଡ. ଜଗନ୍ନାଥ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ୧୧ ଖଣ୍ଡ ପୁସ୍ତକର ଡିଜିଟାଲ ପ୍ରକଳ୍ପ କିସ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଖୁବ ଶୀଘ୍ର ଆରମ୍ଭ ହେବ ବୋଲି ଉଇକିପିଡିଆ ତରଫରୁ ଘୋଷଣା କରାଯାଥିଲା। ଏହି ପୁସ୍ତକସବୁ ଉଇକୁପିଡିଆରେ ବିନା କପିରାଇଟରେ ଉପଲବ୍ଧ କରାହେବ। ଡ ଜଗନ୍ନାଥ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ପତ୍ନୀ ତଥା ମାଣିକ ବିଶ୍ବନାଥ ଦାତବ ସ୍ମୃତିନାସର ଅଧକ୍ଷା ଶ୍ରୀମତୀ ଆହ୍ଲାଦମୋହିନୀ ମହାନ୍ତି ଏହି ପୁସ୍ତକ ଗୁଡିକର ପ୍ରକାଶନ ପାଇଁ ଉତ୍ସବରେ ଲିଖିତ ଅନୁମତି ଦେଇଥିଲେ। ଓଡ଼ିଆ ଅଧ୍ୟୟନ ଓ ଗବେଷଣା ସଂସ୍ଥା ତରଫରୁ ଦେବୀପ୍ରସନ୍ନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଓ ସୁବ୍ରତ ପୃଷ୍ଟିଙ୍କ ସଂକଳିତ ଆଉ ତିନୋଟି ବହି ମଧ୍ୟ ମୁକ୍ତ ଲାଇସେନ୍ସରେ ଉନ୍ମଚିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ସହ ଓଡ଼ିଆରେ ଟାଇପ କରିବା ପାଇଁ ଅନୁବାଦ ହୋଇପାରୁଥିବା ସଫ୍ଟଓୟାରକୁ ଅତିଥିମାନେ ଉନ୍ମୋଚିତ କରିଥିଲେ। ଖୁବଶୀଘ୍ର ଉଇକିପାଠାଗାର ପ୍ରକଳ୍ପ ଆରମ୍ଭ କରାଯିବ ବୋଲି ଉତ୍ସବରେ ଘୋଷଣା ହୋଇଥିଲା। କିସ ତରଫରୁ ଏହି ବହିଗୁଡିକର ଡିଜିଟାଲ ସଂସ୍କରଣ ଏହାର ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ ଅଧିକାରୀ ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ସୂର୍ଯ୍ୟକାନ୍ତ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ପରାମର୍ଶରେ ଆରମ୍ଭ କରାଯିବ।</p>
<p style="text-align: justify; ">ଉତ୍ସବ ଆରମ୍ଭରେ ଉଇକିପିଡିଆର ସହ ପରିଚାଳକ ମୃତ୍ୟୁଞ୍ଜୟ କର ସ୍ବାଗତ ଭାଷଣ ଦେଇଥିଲେ। ପରେ ସେଣ୍ଟର ଫର ଇଣ୍ଟରନେଟ ଏଣ୍ଡ ସୋସାଇଟିର ଶୁଭାଶିଷ ପାଣିଗ୍ରାହୀ ଉଇକିପିଡିଆ ସମ୍ପର୍କରେ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ବିବରଣୀ କରିଥିଲେ। ମୁଖ୍ୟ ଅତିଥି ଦେବୀପ୍ରସନ୍ନ ପଟ୍ଟନାୟକ ନିଜ ବକ୍ତବ୍ୟରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ମାନ୍ୟତା ମିଳିବାକୁ ନେଇ ହୋଇଥିବା ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ। ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ଅନେକ ପୁସ୍ତକ ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ଉପଲବ୍ଧ ହେଉନଥିବାରୁ ପାଠକଙ୍କ ଜ୍ଞାନ ଆହରଣ ପାଇଁ ଏହା ଏକ ବିଶାଳ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ପତ୍ରପତ୍ରିକାକୁ କିପରି ସଂରକ୍ଷିତ ରଖାଯାଇପାରିବେ ଓ ପ୍ରାଚୀନ ପୋଥିକୁ ଲୋକମାନେ ବ୍ୟବହାର କରି ସେ ସମୟର ସାହିତ୍ୟ ସହିତ ଜଡିତ ହେବା ସମ୍ପର୍କରେ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା କରିବା ଉଚିତ ବୋଲି କହିଥିଲେ ।</p>
<hr />
<p style="text-align: justify; ">Read the original published in Odishan on March 30, 2014 <a class="external-link" href="http://odishan.com/?p=11797">here</a></p>
<p>
For more details visit <a href='http://editors.cis-india.org/news/odishan-march-30-2014-odisha-2014-coverage'>http://editors.cis-india.org/news/odishan-march-30-2014-odisha-2014-coverage</a>
</p>
No publisher
praskrishna
Wikimedia
Wikipedia
Odia Wikipedia
Access to Knowledge
2014-04-08T06:28:19Z
News Item
-
ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ: ତିନି ବର୍ଷର ସକ୍ରିୟ ଅବଦାନ ୧୦ ବର୍ଷର ପ୍ରକଳ୍ପକୁ ପୁନର୍ଜୀବନ ଦେଲା
http://editors.cis-india.org/openness/blog-old/wikipedia-odia-completes-10-years
<b>The post is about the journey of Odia Wikipedia and the last three years of active contribution</b>
<p style="text-align: justify; "><a class="external-link" href="http://thebrokenscooter.com/2014/03/wikipedia-odia-completes-10-years/">Click to read the original published on the website of the Brokenscooter</a></p>
<hr />
<h3 style="text-align: justify; "><img src="http://editors.cis-india.org/home-images/Subha.png" alt="Odia Wikipedia 10 Years" class="image-inline" title="Odia Wikipedia 10 Years" /></h3>
<h3 style="text-align: justify; "><a href="http://or.wikipedia.org/">ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ</a> ୨୯ ଜାନୁଆରୀରେ ଏହାର ୧୦ ବର୍ଷ ପୂରଣ କଲା । ୨୦୦୪ରେ ଏହା ପ୍ରଥମ ଭାରତୀୟ ଭାଷାର ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଭାବେ ଆରମ୍ଭ ହେଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ଏଥିରେ ପ୍ରକୃତ ଅର୍ଥରେ ଲେଖାଲେଖି ୨୦୧୧ରେ ଆରମ୍ଭ ହେଇଥିଲା । ସେତେବେଳେ ୫୫୦ଟି ଯାହିତାହି ପ୍ରସଙ୍ଗ ଏବଂ କହିବାକୁ ଗଲେ ଜଣେ ମଧ୍ୟ ସକ୍ରିୟ ସଭ୍ୟ ନଥିଲେ । ତତ୍କାଳୀନ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଅଧିକ ଲୋକଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିବା ଲାଗି ଉଇକିଆଳିଙ୍କୁ ବହୁତ ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ପଡୁଥିଲା । ଅଧିକ ଲୋକ ଇଣ୍ଟରନେଟ ତଥା ବିଶେଷ ଭାବେ ସୋସିଆଲ ମିଡ଼ିଆ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଓ ଓଡ଼ିଆରେ ଲେଖିବା ପାଇଁ ଅଧିକ ଇନପୁଟ ପ୍ରଣାଳୀ ଆସିବା ଦ୍ଵାରା ଏହି ଗୋଷ୍ଠୀଗତ ପ୍ରକଳ୍ପଟି ଲୋକଲୋଚନାକୁ ଆସିବାକୁ ଲାଗିଲା । ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆର <a href="https://www.facebook.com/OdiaWiki">ଫେସବୁକ ପୃଷ୍ଠା</a> ଏବଂ <a href="https://www.facebook.com/groups/OdiaWiki">ଗୋଠ</a> ଅଧିକ ଲୋକମାନଙ୍କର <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Oriya">ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା</a>ରେ ଲେଖିବା ପାଇଁ ଏକ</h3>
<h3 style="text-align: justify; ">ସାମାଜିକ ଦ୍ଵାର ହୋଇଥିଲା । ଇଉନିକୋଡ଼ରେ ଲେଖା ହୋଇ ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ଉପଲବ୍ଧ ଥିବା ଲେଖା ଏହି ଭାଷାରେ ପ୍ରାୟତଃ କିଛି ନାହିଁ ବା ବହୁତ କମ । ଅନ୍ୟ ଭାଷାଭାଷୀ ଲୋକମାନଙ୍କ ତୁଳନାରେ ଏହି ଭାଷାରେ ଉପଲବ୍ଧ ଥିବା ଛବି, ଭିଡ଼ିଓ ଓ ଅଡ଼ିଓ ମିଡ଼ିଆଗୁଡ଼ିକ ବହୁତ କମ । ଏବେ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଲୋକ ସେହି ପୁରୁଣା ଚୋରା ଅପରେଟିଂ ସିଷ୍ଟମକୁ ସେମାନଙ୍କ କମ୍ପ୍ୟୁଟରରେ ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି ଯାହାକି ସମସ୍ତ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ପ୍ରକଳ୍ପର ଉନ୍ନତିରେ ଏକ ବଡ଼ ବାଧା ପାଲଟିଛି । ଅଧୁନା ଓଡ଼ିଆରେ ଅନଲାଇନ ଅବଦାନ ଓ ଅନେକ ଗୁଡ଼ିଏ ଇନପୁଟ ପ୍ରଣାଳୀ ଆସିବାକୁ ଲାଗିଛି । ଅଧିକ ଲୋକ ଓଡିଆରେ ଇଇଉନିକୋଡ଼ବ୍ୟବହାର କରି ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ଖୋଜିବା ଆରମ୍ଭ କଲେଣି । ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ବହୁତ ଗୁଡ଼ିଏ ଲେଖା ଓ ପାଠକ ଦେଇ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଛି । ମାସିକ ପୃଷ୍ଠା ଦେଖା ଯାହାକି ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ଲଗାତର କମ ଥିଲା ତାହା <a href="http://stats.wikimedia.org/EN/SummaryOR.htm">୧୦୦୦ରୁ ୪,୦୦,୦୦୦ ରୁ ଅଧିକ ହେଲାଣି</a> ଯାହା ବେଳେବେଳେ ୫,୦୦,୦୦୦ ମଧ୍ୟ ପହଞ୍ଚିଛି । ଓଡ଼ିଆ ଲେଖାଥିବା ସମସ୍ତ ୱେବସାଇଟ ମଧ୍ୟରେ ଏହା ସର୍ବାଧିକ । ଦୁଇଦିନ ଧରି ଅଧିକ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କଲାଭଳି ନୂଆ ପ୍ରକଳ୍ପ ସହ ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଏହାର ଦଶମ ଜନ୍ମତିଥି ପାଳନ କରିଛି । ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିଆଳିଗଣ ୨୮ ଜାନୁଆରୀରେ <a href="http://www.kiss.ac.in/">କଳିଙ୍ଗ ଇନଷ୍ଟିଟ୍ୟୁଟ ଅଫ ସୋସିଆଲ ସାଇନ୍ସେସ</a> ଏବଂ ୨୯ ଜାନୁଆରୀରେ <a href="http://www.iimc.nic.in/branches-dhenkanal.html%E2%80%8E">ଇଣ୍ଡିଆନ ଇନଷ୍ଟିଟ୍ୟୁଟ ଅଫ ମାସ କମ୍ୟୁ ନିକେସନ</a> ଏହି ଦୁଇଟି ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନଠାରେ ଏକଜୁଟ ହୋଇ ଏଥିରେ ସାମିଲ ହୋଇଥିଲେ ।</h3>
<p style="text-align: justify; ">Odia Wikimedia community is organizing Odisha day on the 29th of this month in Bhubaneswar. More details: <a href="http://or.wikipedia.org/wiki/WP:OD14" rel="nofollow" target="_blank">http://or.wikipedia.org</a></p>
<p>
For more details visit <a href='http://editors.cis-india.org/openness/blog-old/wikipedia-odia-completes-10-years'>http://editors.cis-india.org/openness/blog-old/wikipedia-odia-completes-10-years</a>
</p>
No publisher
subha
Wikimedia
Wikipedia
Odia Wikipedia
Access to Knowledge
2014-03-20T11:20:59Z
Blog Entry
-
ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପାଇଁ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ପ୍ରକଳ୍ପ
http://editors.cis-india.org/openness/blog-old/op-ed-samaja-jan-2015
<b>This is an op-ed I authored for Odia newspaper the "Samaja" that got published on January 30, 2015. Through this post I intend to highlight the needs for taking the Odia language to international fora instead of keeping it confined within the books. I have covered the focus area of 3 free and open source projects: Odia Wikipedia, Odia Wikisource and Global Voices Odia in the column highlighting the need for more people to contribute.
</b>
<p style="text-align: justify; ">The Unicode version of the post is below. Interestingly 10 new accounts got created on Odia Wikipedia so far which seem to be an impact of the portion explaining about Wikipedia.</p>
<p style="text-align: justify; ">ଭାଷାଟି ଆମର ଏ ଦେଶର ମୋଟ ୬୦୦ରୁ ଅଧିକ ଭାଷା ଓ ତହିଁରୁ ୬ଟି ପୁରୁଣା ଭାଷା ଭିତରୁ ଗୋଟିଏ ବୋଲି ମାନ୍ୟତା ପାଇଲା । ଆମ ଭାଷା ମୂଳ ବିଶାଳ କଳିଙ୍ଗ ଭୂଖଣ୍ଡର ସତ୍ତାକୁ ଧରି ରଖିଥିବା ବୋଧେ ଏକଇ ଭାଷା । ଏତେ ସବୁ ପରେ ମଧ୍ୟ ଆମ ଭାଷା ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସ୍ତରରେ କେତେ ପରିଚିତ, ତାହା ନକହିବା ଭଲ । ଯେଉଁଠି ନିଜ ରାଜ୍ୟର ଲୋକେ ଓଡ଼ିଆରେ କଥା ହେବାକୁ ନାରାଜ ସେଠି ଦେଶବିଦେଶରେ ପତିଆରା କଥା କହିବା ତୁଚ୍ଛା ପାଗଳାମି ବୋଲି ପାଠକେ ହୁଏତ ଭାବୁଥିବେ । ତେବେ ଏ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଆଲୋଚନା କରିବା ପଛରେ ରହିଛି ଆମ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ମାନସିକତା ବିଦେଶରୁ ଆସିଥିବା ଲୋକଟେ ଅଧିକ ଆଦର ପାଏ, ନିଜ ଲୋକେ ବିଦେଶ ଯାଇ ବାହୁଡ଼ିଲେ ଅଧିକ ସମ୍ମାନର ଅଧିକାରୀ ହୁଅନ୍ତି, ଏମିତି ଲୋକେ ମଦ ପିଇଲେ ବିଦେଶୀ ଭାଷାରେ ବକନ୍ତି ବୋଲି ଶୁଣାଯାଏ! ଏଣୁ ନିଜ ରାଇଜ ଆଉ ଦେଶରେ ଯେବେ ଆମ ଭାଷାଟି ଗାଁ କନିଆଁ, କାଳେ ବିଦେଶରେ କାଟ୍ତି ବଢ଼ିଲେ, ଭାଷାଟି ଏକ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଭାଷା ବୋଲି ବିଖ୍ୟାତ ହେବ ଆଉ ନିଜ ଲୋକଙ୍କ ତା' ପ୍ରତି ଆଦର ବଢ଼ି ।ରେ ବୋଲି ବିଚାରିବା । କେଇଦିନ ତଳେ ଇଟାଲିରୁ ଜଣେ ସାଙ୍ଗ ଜଣାଇଲେ "ଓଡ଼ିଆ' ଶବ୍ଦଟି (ସେମାନେ, ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ ଓ ସ୍ପାନିସ ଭାଷାଏ "ଓଦିଆ' ବୋଲି ଉଚ୍ଚାରଣ କରନ୍ତି) ଘୃଣା କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର ହୁଏ । ମୁହଁରେ କହିଲି ନାହିଁ, ହେଲେ ମନରେ ଭାଜିଲି ଆମ ଲୋକେ ନିଜ ଭାଷାକୁ କ'ଣ କମ ହୀନିମାନ କରନ୍ତି! ଯଦି ଆମ ଭାଷା ଜଗତର ଛାମୁଆଁ ଭାଷା ଭିତରୁ ଗୋଟେ ହୋଇପାରନ୍ତା ତା'ହେଲେ ଏ "ଘୃଣାର ଭାଷା' ହୋଇ ଆଉ ରହନ୍ତା ନାହିଁ । ତେବେ ଆମ ଭିତରୁ କେତେଜଣ ଜଗତର ଆଉ ଭାଷା ଗବେଷାଳିଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ନିଜ ଭାଷା କଥା ପକାଉଛୁ? ଓଡ଼ିଶା ସୀମା ଡେଇଁଲେ ଓଡ଼ିଆମାନେ ଏତେ ଅନର୍ଗଳ ହିନ୍ଦୀ କହିବେ ଆପଣଙ୍କୁ ବୋଧ ହେବ ବୋଧେ ଏମାନେ ମାଆ ପେଟରୁ ହିନ୍ଦୀ ଶିଖିଥିଲେ । ଅଧିକ ଭାଷା ଶିଖିଲେ ଭଲ, କାମରେ ଆସେ । ହେଲେ ନିଜ ଭାଷାକୁ ତୁଚ୍ଛକରି କିଏ ନୂଆ ଭାଷାରେ ଏତେ ପାରଙ୍ଗମ ହୁଏନା । ଆଜି ଯାଏ ଆମ ଭାଷାର ଏତେ ସାହିତ୍ୟ ଯେ ଗଢ଼ା, ତା'ଭିତରୁ କେତେ ଅନ୍ୟ ଭାଷାରେ ଅନୁବାଦ ହୋଇଛି? ଯେଉଁମାନେ ଆମ ସାହିତ୍ୟର ମୁଖିଆ ବୋଲାଇ କାଳକାଳ ଧରି ଗାଦି ମାଡ଼ି ବସିଛନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କୁ ପୁଚ୍ଛିବାର ବେଳ ଆସିଛି କାହିଁକି ଆମେ ଖାଲି ଅନ୍ୟ ଭାଷାରୁ ଅନୁବାଦ କରୁଛୁ, କାହିଁକି ଆମର କାଳଜୟୀ ଲେଖାମାନ ଦେଶ ଓ ଦେଶ ବାହାରେ ପଢ଼ାଯାଉନାହିଁ? ଭାରତୀୟ ଭାଷା ଭିତରୁ କେବଳ ତାମିଲ ଭାଷା କଥା ଚର୍ଚ୍ଚା ହୁଏ ଦେଶବିଦେଶରେ । କାରଣ କ'ଣ ଜାଣନ୍ତି? ବାକିସବୁ କାରଣ ବାଦ୍ ସବୁଠୁ ବଡ଼ କାରଣଟି ହେଲା ସେ ଭାଷାର ପୁରୋଧାମାନେ ରାଜ୍ୟ କି ଦେଶ ଭିତରେ ବାନ୍ଧି ନହୋଇ ନିଜ ଭାଷାକୁ ସାରା ଜଗତକୁ ନେଇଛନ୍ତି । ଖାଲି ପଇସାର ଟାଣରେ ଏ କାମ ହୋଇନାହିଁ, ଏଥିରେ ଧନ, ରାଜନୀତି ଆଉ କୂଟନୀତି ଲାଗିଛି । ଆମ ସାହିତ୍ୟିକମାନେ ଥରୁଟେ ବିଦେଶ ଗଲେ ସେଠି ନିଜ ଭାଷା, ରାଇଜ କଥା କେତେ ଯେ ଗପନ୍ତି ତା ମା' ଗଙ୍ଗେଇଙ୍କି ଜଣା । ଗପୁଥିଲେ ତାଙ୍କ ପରିଚିତ ମହଲରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ବାବଦରେ ମଞ୍ଜିଟିଏ ପୋତା ହୋଇଥାନ୍ତା, ଅନ୍ତତଃ କିଛି ଭାଷାରେ ଓଡ଼ିଆ ବହି ଅନୁଦିତ ହୋଇଥାନ୍ତା, ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ପୁରୁଣାପଣ ବାବଦରେ ବିଦେଶୀ ବ୍ଲଗରେ, ଖବରକାଗଜରେ, ଟେଲିଭିଜନରେ ଚର୍ଚ୍ଚା ହୋଇଥାନ୍ତା । ହୋଇଛି କି ଏଥିରୁ କାଣିଚାଏ? ଆଜିର ପିଢ଼ି ଯାହାଦେଇ ଶିଖୁଛନ୍ତି, ତାଙ୍କୁ ସେଇ ମାଧ୍ୟମରେ ଶିଖାଇପାରିଲେ ସିନା ସେମାନେ ଶିଖିବେ । ଖାଲି ଏବର ପିଢ଼ିକୁ ଦୋଷ ଦେଇ ଭାଷା ମରିଯାଉଛି ବୋଲି କୁମ୍ଭୀର କାନ୍ଦଣା କାନ୍ଦିଲେ କି ହେବ କି ଆମେ ନିଜ ଭାଷାର ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ କଥା ବିଚାରୁଛୁ, ହେଲେ ଆକାଶ କଇଆଁ ସ୍ୱରୂପ "ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ମାନ୍ୟତା କେନ୍ଦ୍ର ଅନୁଦାନ ରାଶି' ଆସିବାକୁ ନଚାହିଁ ବିଦେଶରୁ ରାଶି କେମିତି ଆସି ଏ କାମରେ ଲାଗିବ ତା ପାଇଁ ବାଟ ତିଆରୁଛୁ କି? ତେବେ ଏ ଦୁଃଖ ବଖାଣିଲେ ନସରେ । ଚୋରକୁ ମାନ ମାରି ଖପରାରେ ଖାଇଲେ ଏଠି ଘରବୁଡ଼ି ଆଣ୍ଠୁଏ ହେବ । ତେଣୁ ବେଳ ଥାଉଁଥାଉଁ କିଛି ନିଅଁ ପୋତା ଚାଲୁ, ତେଣିକି ଘର ଯେବେ ଗଢ଼ାଯିବ ଏ ସାହା ହେବ । ଓଡ଼ିଆର ପରିଚିତି ଦେଶବିଦେଶରେ ଯେତିକି ଉଣା, ଜଗତର ବାକି ଭାଷା ପାଇଁ ତିଆରି ହୋଇଥିବା ବିଭିନ୍ନ ଜ୍ଞାନର ଭଣ୍ଡାରରେ ମଧ୍ୟ ସେତିକି ଅଜଣା । ଇଂରାଜୀ ବାଦ୍ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଭାଷାର ଲେଖାର ପ୍ରକାଶନ ପାଇଁ ଅନେକ ସ୍ଥାନ ରହିଛି । ତେବେ ଏମିତି କେତୋଟି ଜାଗତିକ ସ୍ଥାନରେ ଓଡ଼ିଆର ଚିହ୍ନଟେ ଯେ ରହିବା ଲୋଡ଼ା ତା କହିବା ବାହୁଲ୍ୟ । କାନ୍ଦିବୋବାଳି ରାମମୋହନ ଲାଇବ୍ରେରି ସକାଶେ କେଇଶହ ବହି ଛାପି ଯେଉଁମାନେ ନିଜର ବା ଭାଷାର ଉନ୍ନତି କରିବେ ବୋଲି ସାଧି ବସିଥିବେ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ନାକରା ଖବର- ଆଉ ପିଲେ ଓଡ଼ିଆ ପଢ଼ୁନାହାନ୍ତି । ଓଡ଼ିଆ କଥା ଛାଡ଼ନ୍ତୁ, ପିଲେ ବହି ପଢ଼ୁନାହାନ୍ତି । ତାଙ୍କୁ ଆଜିକାଲି ଲୋଡ଼ା ଭଳିକି ଭଳି ଗେମ, ଆନିମେସନ ଆଉ ଗ୍ରାଫିକ୍ ନଭେଲ (କମିକ୍ସ ଭଳି ଛବି ସମ୍ବଳିତ ବହି) । ପୁଣି ପିଲାଏ ମୋବାଇଲ ଆଉ କମ୍ପ୍ୟୁଟରରୁ ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ଖୋଜି ବସିୁଛନ୍ତି ନୂଆନୂଆ କଥା । ଆଜିର ପିଢ଼ି ଯାହା ଦେଇ ଶିଖୁଛନ୍ତି ତାଙ୍କୁ ସେଇ ମାଧ୍ୟମରେ ଶିଖାଇପାରିଲେ ସିନା ସେମାନେ ଶିଖିବେ । ଖାଲି ଏବର ପିଢ଼ିକୁ ଦୋଷ ଦେଇ ଭାଷା ମରିଯାଉଛି ବୋଲି କୁମ୍ଭୀର କାନ୍ଦଣା କାନ୍ଦିଲେ କି ହେବ? ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ: ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ପହଞ୍ଚôଲେ କୌଣସି ବିଷୟ ଖୋଜିବାକୁ ପ୍ରଥମେ ଖୋଲାହୁଏ ଗୁଗୁଲ କି ୟାହୁ ଭଳି ସର୍ଚ୍ଚ ଇଞ୍ଜିନ । ଖୋଜିଲାପରେ ଯାହା ପ୍ରଥମ ଲିଙ୍କ୍ରେ ଆସେ ସେ ହେଲା ଉଇକିପିଡ଼ିଆ । ଏଇଟି ଜଗତର ବିଶାଳତମ ଜ୍ଞାନକୋଷ । ୨୦୦୧ରେ ଇଂରାଜୀ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ପରେ ପ୍ରଥମ ଭାରତୀୟ ଭାଷା ଭାବେ ପଞ୍ଜାବୀ ଓ ଅହମିୟା ସହ ଯେ ଓଡ଼ିଆ ଏଥିରେ ସ୍ଥାନ ପାଇଲା ତା' ଅନେକ ଜାଣିନଥିବେ । ୨୦୦୨ରେ ତିଆରି ସିନା ହୋଇଗଲା । ହେଲେ ଏଥିରେ ଲେଖିବ କିଏ? ଇଂରାଜୀର ପାଠକ ଓ ଲେଖକ ଅଧିକ । ଆଉ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ଲେଖିଲେ କଉଡ଼ିଟିଏ ମିଳେନାହିଁ । ସ୍ୱେଚ୍ଛାରେ ଲେଖିବାକୁ ବିଦେଶରେ ଯେମିତି ଲୋକ ବାହାରନ୍ତି ଆମର ସେ ଅବସ୍ଥା ନାହିଁ । ତଥାପି ୨୦୧୧ ବେଳକୁ ଓଡ଼ିଶା ବାହାରେ ଥିବା କିଛି ଓଡ଼ିଆ ଏ ତିମିରରେ କିଛି ଆଲୁଅ ଜଳାଇଲେ । ଧୀରେଧୀରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ଥିବା ଓଡ଼ିଆମାନେ ମଧ୍ୟ ସେଥିରେ ଯୋଡ଼ିହେଲେ । ଆଉ ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ବିଶାଳତମ ଅନଲାଇନ ଜ୍ଞାନକୋଷ । <a href="http://or.wikipedia.org" target="_blank">or.wikipedia.org</a> ରେ ଉପଲବ୍ଧ ଏ ଏନସାଇକ୍ଲୋପିଡ଼ିଆ ସୀମିତ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀଙ୍କ ଦେଇ ସମ୍ପାଦିତ ହେଉଥିବାରୁ ସେତେ ବିଶାଳ ନୁହେଁ ସତ, କିନ୍ତୁ ଏହା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଉପଲବ୍ଧ ବିଶାଳତମ ୱେବସାଇଟ । ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ମାସିକ ପାଠକ ୫ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ । ବହିର ପାଠ ବହି ବାହାରେ ବ୍ୟବହାର ହେବାରେ ପୁଣି ଟାଇପ କରିବାର ଯେଉଁ ବାଧକ ତା' ଏଥିରେ ନାହିଁ । ମଜାର କଥା ଯେ ଅନେକ ସମୟରେ ବିଭିନ୍ନ ଭାଷାଭାଷୀ ଉଇକିଆଳିଗଣ (ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ସମ୍ପାଦକ) ବେଳେବେଳେ ଆପୋଷରେ ଏକ ଆଉଜଣଙ୍କ ଦେଶ-ଭାଷା-ଚଳଣି-ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱଙ୍କ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଲେଖିବା ଦେଖାଯାଏ । ୨୮୮ରୁ ଅଧିକ ଭାଷାଭାଷୀ ଏମିତି ଅଗଣିତ ଲୋକ ଯେଉଁଠି ମିଶି ଲେଖନ୍ତି ସେଠି ଭାଷାଟିଏ ଯୋଜନଯୋଜନ ଡେଇଁ ଜଗତର କୋଣ ଅନୁକୋଣ କେଡ଼େ ସହଜରେ ପହଞ୍ଚିପାରେ ଏ ତା'ର ଏକ ଉଦାହରଣ । ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପାଠାଗାର: ଆମ ଭାଷାରେ ଏଯାବତ୍ କେଇ ଲକ୍ଷ ବହି ଛପାଯାଇସାରିବଣି । ହେଲେ ଏ ସବୁ ବହି କ'ଣ ସଭିଁଏ ପଢ଼ିବାର ସୁଯୋଗ ପାଆନ୍ତି? କାହାପାଖରେ ପାଠାଗାର ଯିବାପାଇଁ ବେଳ ନାହିଁ ତ ହାତପାହାନ୍ତାରେ ବହି ନଥିବାରୁ କିଏ ଓଡ଼ିଆ ଛାଡ଼ି ବାକି ଭାଷାର ଲେଖାପଢ଼ା ଆଦରୁଛି । ଆମ ଭାଷାର ପାଠକ କମିକମି ଯାଉଛନ୍ତି । ସମାଧାନର ପନ୍ଥା କ'ଣ ହୋଇପାରେ? ଆମ ଭାଷା ଖାଲି କ'ଣ ସାହିତ୍ୟ ଆଉ ସାହିତ୍ୟକଙ୍କ ଭାଷା କି ଲୋକମୁଖର କଥିତ ଭାଷା ହୋଇ ରହିଯିବ? ଆଜିର ପିଢ଼ି ପାଖରେ ପହଞ୍ଚôବାଲାଗି ତାକୁ ମନ ପଢ଼ିବାକୁ, ଜିଣିବାକୁ ହେବ । ଏଥି ।ଇଁ ପ୍ରାଥମିକ କାମଟି ହେଲା ବିରଳ ଓ ଛପା ହେଉନଥିବା ଅନେକ ପୁରାତନ ବହି ଇଣ୍ଟରନେଟ ଜରିଆରେ ପାଠକମାନଙ୍କ ନିକଟକୁ ନେବା । ଯଦି ପାଠାଗାରରୁ କୌଣସି କାରଣରୁ ବହିଟି ଚୋରିହୁଏ କି ପୋକ ଖାଇଯାଏ ତା'ହେଲେ ଲେଖକର ଶ୍ରମର ଦେଉଳ ଭୁଶୁଡ଼ି ଡ଼େ । ତାକୁ ସାଇତିବାର ସବୁଠୁ ବଡ଼ ବାଟ ହେଉଛି ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ । ପୁରୁଣା ଓ ବିରଳ ବହିମାନ ଛପାଇବାରେ ଭୁବନେଶ୍ୱରର ସୃଜନିକା ଅନୁଷ୍ଠାନର କାମ ଏକ ଐତିହାସିକ ପଦକ୍ଷେପ । ୧୮୪୦- ୧୯୪୦ ଭିତରେ ପ୍ରକାଶିତ ପତି୍ରକା, ୨୫ରୁ ଅଧିକ ଅଭିଧାନ ତଥା ପୂର୍ଣ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଭାଷାକୋଷ ଭଳି ପୋଥିକୁ ମିଶାଇ ୭୪୦ରୁ ଅଧିକ ବହିକୁ ଡିଜିଟାଲ ରୂ ଦେବାରେ ସେମାନଙ୍କ ଅବଦାନ କାହିଁରେ କେତେ । ହେଲେ ଏ ବହିର ଲେଖାସବୁ ଆଉଥରେ ବ୍ୟବହାର ହେବା, ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ରେ ଖୋଜିପାଇବା ତଥା ମୋବାଇଲ ଆଦିରେ ପଢ଼ିବା ପାଇଁ ଆଉଥରେ ଟାଇପ ହେବା ଜରୁରୀ । ସବୁଯାକ ବହିକୁ ଟାଇପ କରିବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ, ହେଲେ କିଛିକିଛି ବହି ଧୀରେଧୀରେ ଟାଇପ ହୋଇପାରିବ । ସେ କାମଟି ଅଧୁନା ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିାଠାଗାରରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି । ଇଣ୍ଟରନେଟରେ <a href="http://or.wikisosurce.org" target="_blank">or.wikisosurce.org</a> ରେ ପାଠକେ ଏହାକୁ ଖୋଲି ପଢ଼ିପାରିବେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଗବତଠୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଭଞ୍ଜ ସାହିତ୍ୟ ଏବଂ ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କ ପରି ଏ ଯୁଗର ମହାନ ସାହିତ୍ୟିକଙ୍କ ରଚନାବଳୀ । ପ୍ରକଳ୍ପଟି ଅଣଲାଭକାରୀ, ଆଉ କପିରାଇଟ ନଥିବାରୁ ବହି ସବୁ ଖୋଲାରେ ପାଠକଙ୍କ ପାଇଁ ଉପଲବ୍ଧ । <br /><br />ଗ୍ଲୋବାଲ ଭଏସେସ: ଉପର ଦୁଇ ପ୍ରକଳ୍ପ ତ ଗଲା ବହିର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଆଉ ଜ୍ଞାନକୋଷ ବା ଏନସାଇକ୍ଲୋପିଡ଼ିଆ ଗଢ଼ିବାର କଥା । ହେଲେ ଘଟୁଥିବା ଘଟଣା ଆଉ ଜନମତର ମହତ ମଧ୍ୟ ଊଣା ନୁହେଁ । ଘଟୁଥିବା ଘଟଣାବଳୀ ଓ ତହିଁରେ ଜନ-ଅଭିମତକୁ ଭରିବା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ଏକ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ଆନ୍ଦୋଳନ ହେଉଛି ଗ୍ଳୋବାଲ ଭଏସେସ । ସୌଭାଗ୍ୟର କଥା ଯେ ହିନ୍ଦୀ ଓ ବଙ୍ଗଳା ପରେ ଏଥିରେ ୩ୟ ଭାରତୀୟ ଭାଷା ଭାବେ ଓଡ଼ିଆ ସ୍ଥାନୀତ । ଓଡ଼ିଆ ପାଠକଙ୍କ ପାଇଁ ଖବର ବୋଲି ଯାହା ଖବରକାଗଜରେ ଆସେ ତା ବାହାରେ ଘଟୁଥିବା ଘଟଣା ସହ ପରିଚିତ ଲାଭ ପାଇଁ ଏ ଏକ ବଡ଼ ମାଧ୍ୟମ ହୋଇପାରେ । ଏହା <a href="http://or.globalvoicesonline.org" target="_blank">or.globalvoicesonline.org</a> ରେ ଉପଲବ୍ଧ । ଏ ମଧ୍ୟ ଏକ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀ ପରିଚାଳିତ ପ୍ରକଳ୍ପ ଯାହାର ଦୁଆର ଭାଷା ଦକ୍ଷତା ଥିବା ଲେଖକଙ୍କ ପାଇଁ ଖୋଲା ।<br clear="all" /></p>
<hr />
<p>Click to read a copy of the original article published by the <a href="http://editors.cis-india.org/openness/blog-old/samaja-op-ed-jan-2015.pdf" class="external-link">Samaja here</a></p>
<p>
For more details visit <a href='http://editors.cis-india.org/openness/blog-old/op-ed-samaja-jan-2015'>http://editors.cis-india.org/openness/blog-old/op-ed-samaja-jan-2015</a>
</p>
No publisher
subha
Access to Knowledge
Wikimedia
Wikipedia
Odia Wikipedia
Openness
2015-01-31T04:51:15Z
Blog Entry
-
ଓଡ଼ିଅା ଭାଷାର ବିକାଶ ଓ କମ୍ପ୍ୟୁଟର
http://editors.cis-india.org/openness/blog-old/kadambini-april-8-2014-subhashish-panigrahi-odia-language-and-development-in-digital-era
<b> This article was published in Odia magazine "The Kadambini". It covers a brief history of the book digitization initiatives in Odia language, problems with access available content in ISCII standard, scope of Unicode content and Open Access, Odia Wikipedia's further use for public and contribution.</b>
<table class="listing">
<tbody>
<tr>
<th><img src="http://editors.cis-india.org/home-images/1.png" alt="1" class="image-inline" title="1" /></th>
</tr>
<tr>
<td><img src="http://editors.cis-india.org/openness/blog-old/2.png" alt="2" class="image-inline" title="2" /></td>
</tr>
<tr>
<td><img src="http://editors.cis-india.org/home-images/3.png" alt="3" class="image-inline" title="3" /></td>
</tr>
<tr>
<td><img src="http://editors.cis-india.org/home-images/4.png" alt="4" class="image-inline" title="4" /></td>
</tr>
<tr>
<td><img src="http://editors.cis-india.org/home-images/5.png" alt="5" class="image-inline" title="5" /></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<p>
For more details visit <a href='http://editors.cis-india.org/openness/blog-old/kadambini-april-8-2014-subhashish-panigrahi-odia-language-and-development-in-digital-era'>http://editors.cis-india.org/openness/blog-old/kadambini-april-8-2014-subhashish-panigrahi-odia-language-and-development-in-digital-era</a>
</p>
No publisher
subha
Openness
Wikipedia
Access to Knowledge
Wikimedia
2014-05-06T06:50:02Z
Blog Entry
-
ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ବିକାଶରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଓ ସମ୍ଭାବନା
http://editors.cis-india.org/openness/blog-old/subhashish-panigrahi-october-13-2014-editorial-in-samaja
<b>I authored an editorial in today's Samaja (Odia daily). It talks about the hurdles Odia language has been facing and potential aspects of the language including it being used massively on the Internet in Wikipedia and other platforms.
</b>
<p style="text-align: justify; ">Click to read the article published in the Samaja on October 13, 2014 <a class="external-link" href="http://samajaepaper.com/epaper/pdf/2014/10/13/20141013a_006100006.jpg">here</a>. <a href="http://editors.cis-india.org/openness/blog-old/editorial-samaja.pdf" class="external-link">Click to download</a> the file (PDF).</p>
<hr />
<p style="text-align: justify; ">ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ମାନ୍ୟତା ପାଇବା ପରେ ସଭା ସମିତି ମାଧ୍ୟମରେ ଗୋଟିଏ କଥା "ଓଡ଼ିଆ ସଂସ୍କୃତରୁ ଆହରିତ ନୁହେଁ, ବରଂ ନିଜେ ସ୍ୱୟଂସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଏକ ଭାଷା ଯାହାର ପାଖାପାଖି ପାଞ୍ଚହଜାର ବର୍ଷର ଇତିହାସ ରହିଛି'ଜନମାନସରେ ବାରମ୍ବାର ବିମ୍ବିତ ହୋଇଛି । ଏହା ଅନେକ ଓଡ଼ିଆଙ୍କୁ ନିଜ ଭାଷା ବାବଦରେ ଖାଲି ସଚେତନ କରିନାହିଁ, ବରଂ କେଇ ଶହ ବର୍ଷର ବିଦେଶୀ ଶାସନ ଓ ତା' ପରର ଭୁଶୁଡ଼ି ପଡ଼ିଥିବା ଏକ ସାମାଜିକ ଅବସ୍ଥା ଭିତରେ, ଢୋକେ ପିଇ ଦଣ୍ଡେ ଜିଇ ଆଗକୁ ଆଗେଇଥିବା ଏକ ଜାତିକୁ ଆତ୍ମଗୌରବ ଦେଇଛି । ୧୯୩୬ରେ ଭାଷା ଭିତ୍ତିରେ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଢ଼ାହେବାବେଳେ ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ମଞ୍ଜ ଯେଉଁ ଦମ୍ଭିଲା ହୋଇଥିଲା, ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ମାନ୍ୟତା ମିଳିବା ପରେ ତା' ଉପରେ ଏ ଭାଷାକୁ ଆହୁରି କେଇ ହଜାର ବର୍ଷ ଆଗକୁ ବଢ଼ାଇବା ପାଇଁ ସଂକଳ୍ପର ଇନ୍ଧନ ଯୋଗାଇଛି । ତେବେ ଆମର ଏ ଗୌରବ ସାର୍ବଜନୀନ କି କେବଳ ବୁଦ୍ଧିଜୀବୀଙ୍କ ଭିତରେ ସୀମିତ ତାହା ବିଚାରିବାର ବେଳ ଆସିଛି । ଭାଷାଟିଏ କେବେ ହେଁ ଭାଷାଗବେଷାଳିଙ୍କ ଭାଷା ହୋଇ ଜିଏଁ ନାହିଁ, ଜିଏଁ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ନିତିଦିନର ଜୀବନରେ-ଘରେ, ସାମାଜିକ ମେଳିରେ, ସାହିତ୍ୟରେ ବିଶେଷ କରି ବେପାର-ବଣିଜରେ ଓ ଶାସନରେ । ଆମ ଭାଷା କେତେ କେଉଁଠି ବ୍ୟବହାରରେ ଲାଗୁଛି ଓ କେତେ ଲାଗିବ, ତାହାର ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ନିତାନ୍ତ ଜରୁରୀ । ଏ ଗୁରୁବେଳା ଏବେ ଆସି ଉପନୀତ । ଭାଷାଟିଏ ସବୁବେଳେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ ସମାଜ ସମାଜ ଭିତରେ ଭାବ ଦିଆନିଆ ନିମନ୍ତେ । ଇତିହାସ, ସାମାଜିକତା କିମ୍ବା ଧନ ସମ୍ପତ୍ତି ନିଜପର ପିଢ଼ି ପାଇଁ ସାଇତି ରଖିବାପାଇଁ ସମାଜର ପୁରୁଖା ଲୋକେ କଥିତ ଭାଷାକୁ ଲିପି ମାଧ୍ୟମରେ ଲେଖିରଖନ୍ତି । ଏହି ଳେଖିବାର ପ୍ରକ୍ରିୟା କିଛିକାଳ ଚାଲିବା ଭିତରେ ଲିଖନ ପଦ୍ଧତିକୁ ବ୍ୟବସ୍ଥିତ କରିବା ନିମନ୍ତେ ବ୍ୟାକରଣ ତିଆରି ହୁଏ, କେବଳ ଆବଶ୍ୟକତା ମେଣ୍ଟାଇବାପାଇଁ ଲିଖନ ତିଆରି ନହୋଇ ମନୋରଞ୍ଜନ ଓ ଜୀବନଧାରାକୁ ସୁଗମ କରିବାପାଇଁ ସାହିତ୍ୟ ତିଆରି ହୁଏ । ଏମିତି ହୁଏ ଭାଷାର ବିକାଶ । କେବେ ଏକ ଭାଷାଭାଷୀ ସମାଜ ଆଉ ଏକ ଭାଷାଭାସୀ ସମାଜର ଶିକାର ହୁଏ ତ କେବେ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରର । ଭାଷା ପ୍ରବାହର ଏ ଆବଡ଼ାଖାବଡ଼ା ପଥରେ ମୂଳ ଭାଷାରୁ କେତେ ନାଶ ହୁଏ କେତେ ଅଲଗା ଭାଷାରୁ ମିଶେ । କେବେକେବେ ଭାଷାଟିଏର ଆଧୁନିକ ରୂପ ମୂଳ ରୂପରୁ ଖୁବ୍ ଅଲଗା ହୋଇବସେ । ଓଡ଼ିଆ, ଏକ ଭାଷା ଭାବେ ଏମିତି ଉତ୍ଥାନ ପତନ ଭିତର ଦେଇ ନିଶ୍ଚିତ ଆସିଛି । ଆଜି ଆମେ ଯଦି କଳିଙ୍ଗରୁ ଆବିଷ୍କୃତ ଲିଖିତ ପୋଥିପୁରାଣରୁ (ଯାହା ପାଳି ଭାଷା ସହିତ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ରଖେ)ଆମ ଭାଷା ସହ ମେଳ ଖୋଜିବସିବା, ଅନେକ ମେଳ ପାଇବା ନିଶ୍ଚିତ, ହେଲେ ଅନେକ ବର୍ଷର ବ୍ୟବଧାନ ହେତୁ ତା'ର ଅନେକ ଭାଗ ଆମକୁ ବୁଝିବାକୁ ଦୁରୁହ ମଧ୍ୟ ହେବ । ଆମ ଭାଷାର ମୌଳିକତା ଜାଣିବା ସମୟରେ ଆମେ ସବୁଠାରୁ ମୂଳ ପ୍ରମାଣ ଯାହା କେବଳ ଆମର ଅଧୁନା ବ୍ୟବହୃତ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସହ ମୋଟାମୋଟି ମିଶୁଥିବା ତଥା ଆମର ସାମାଜିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଇତିହାସ ସହ ମିଶୁଥିବ, ତାହା ପରଖି ନିର୍ଦ୍ଧାରିବା । ପ୍ରାମାଣିକ ଓ ଐତିହାସିକ ତଥ୍ୟ, ଲୋକମୁଖରେ ଜୀବନ୍ତ ଇତିହାସ (ଓରାଲ ହିଷ୍ଟି୍ର) ତଥା ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ୱିକ ଗବେଷଣାର ଆଧାରରେ ଏହା ସାଧିତ ହେବ । ଆମ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପାଇଁ କିଛି ଗବେଷଣା ହୋଇଛି, କିଛି କାମ ବାକି ଅଛି, ଆଉ ଆମ ପାଖେ ମିଳୁଥିବା ଭାଷାଗତ, ଲିପିଗତ, ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ୱିକ ଓ ସାମାଜିକଗତ ପ୍ରମାଣକୁ ଭିତ୍ତିକରି ହୋଇଥିବା ନାନାଦି ଗବେଷଣାକୁ ପରସ୍ପର ସହ ଯୋଡ଼ିବା ଦେଇ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର କ୍ରମବିକାଶର ଧାରା ଜଣାପଡ଼ିବ । ହେଲେ ଇତିହାସ ଗୋଟେ ଆଡ଼େ, ବାସ୍ତବିକ ଜୀବନରେ ଭାଷାର ପ୍ରତିଛବି ଆଉ ଗୋଟେ ଆଡ଼େ । ଆମେ ଅତୀତରେ ଏକ ଲଢ଼ୁଆ, ପରିଶ୍ରମୀ, ଚତୁର ଜାତି ହୋଇଥିଲେ ହେଁ ଆମ ଏବେକାର ପିଢ଼ିରେ ଯେ ଘୋଡ଼ାମୁହାଁ ପୁଅ ଜନମ ନହେବେ ତା'କିଏ ଦମ୍ଭର ସହ କହିପାରିବ? ଗହଣା ଯେତେ ଝଟକୁ ପଛେ ମାସରେ ଥରେ ତେନ୍ତୁଳିପାଣିରେ ମାଜିବା ଚାହି । ଭାଷାଟିଏ ଯେତେ ପୁରାତନ ଓ ସମୃଦ୍ଧ ହେଉ ପଛକେ, ଛୋଟ ପିଲାଟିଏରୁ ନେଇ ବୁଢ଼ାଯାଏ ସେ ଭାଷାକୁ ନିଜ ଜୀବନଧାରଣର ଭାଷା ଭାବେ ବ୍ୟବହାର ନକଲାଯାଏ ସେ ଭାଷାର ଉତ୍ତରଣ କେବେ ହେବନାହିଁ । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଏବେ ଧୀରେଧୀରେ ସାଧାରଣ ବ୍ୟବହାରରୁ ଦୂରେଇ ଯାଉଛି । ଏ କଥା ଯେତେ ବେଦନାଦାୟକ ହେଲେ ବି ସତ । ଆମେ ରକ୍ଷଣଶୀଳ ଭାବେ ଇଂରାଜୀ ବା ହିନ୍ଦୀଭାଷାକୁ ଦୋଷ ହେଉଛୁ ସିନା, କିନ୍ତୁ ସେହି ପରିମାଣରେ ଆମେ ନିଜ ଭାଷା ପାଇଁ ଜନପ୍ରିୟ ମାଧ୍ୟମରେ ସାଧନ ଉପଲବ୍ଧ କରାଇପାରିନାହୁଁ । ମୋବାଇଲ କଷ୍ଟମର କେଆରରେ ଓଡ଼ିଆଟିଏ ସେପଟରୁ କଲ ଉଠାଇ ହିନ୍ଦୀରେ ସିଧା କଥା ହେବା ଆରମ୍ଭ କରିବା ଦେଖି ଲାଗିବ ଆପଣ ବୋଧେ ଦିଲ୍ଲୀ କି ପାଟଣାରେ ଅଛନ୍ତି । ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ବହୁବିଧ ଖେଚୁଡ଼ି ଭାଷାରେ ସମ୍ବାଦ ପରିବେଷଣ, ବିଲବୋର୍ଡ଼ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଟିଭି ବିଜ୍ଞାପନ ଯାଏ ଅବିକଳ ହିନ୍ଦୀ ବା ଇଂରାଜୀ ଢ଼ାଞ୍ଚାରୁ ଓଡ଼ିଆକୁ ବଦଳାଇବା, ଇଂରାଜୀମାଧ୍ୟମ ସ୍କୁଲମାନଙ୍କରେ ଓଡ଼ିଆକୁ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ନକରାଇବା, ବିଭିନ୍ନ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକରେ, ଦୋକାନ ବଜାରରେ, ରାଜଧାନୀର କ୍ୟାଫେଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଛୋଟଛୋଟ ଦୋକାନରେ ହିନ୍ଦୀରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା ଶୁଣି ଲାଗୁଛି ଆମ ସମାଜ ପାଇଁ ଆଉ ଏକ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଲୋଡ଼ା ।</p>
<p style="text-align: justify; ">ଏକଥା କହିବାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଯେଉଁ ତୋଷାଳିକୁ ଆମ ସଂସ୍କୃତିର ପ୍ରାଣକେନ୍ଦ୍ର କହି ମନ୍ଦିରମାଳିନୀ ଉପାଧି ଦେଇ ଆମେ ମୁଣ୍ଡରେ ବସାଇଛୁ, ସେଇ ସହରରେ ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟରୁ ଆଗତ ବିଭିନ୍ନ ଭାଷାଭାଷୀ ଇଞ୍ଜିନିଅରିଂ ବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଛାତ୍ର ଓ ଚାକିରିଆ କେତେ ଅଧିକ ହୋଇଗଲେ ଯେ, ଆମର ଦୋକାନବଜାରର ବ୍ୟାବହାରିକ ଭାଷା ହିନ୍ଦୀ ହୋଇଗଲା? ଯେଉଁଠି ଆମ ରାଜ୍ୟର ଭାଷା ଓ ଚଳଣିର ବାନା ସୁଦୂର ଜାପାନ, ଥାଇଲାଣ୍ଡ, କୋରିଆ, ମାଲେସିଆ, ସିଙ୍ଗାପୁରଠୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକାଯାଏ ଉଡ଼ୁଛି ସେଠି ଆମେ ଆମ ପଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟର କେତୋଟି ପିଲାଙ୍କ ପାଇଁ ନିଜର ପରିଚୟ ହରାଇଦେବା? ନିଜ ଭାଷାକୁ ଉଜାଡ଼ି ଦେବା? ବିଶ୍ୱାସ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେବେ ଯେ ଧୀରେଧୀରେ ଓଡ଼ିଶାର ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନମାନଙ୍କରେ ବ୍ୟାବହାରିକ ଭାଷା ଉପରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ ଖେଚୁଡ଼ି ଭାଷା ହେଲାଣି । ଏଥିରେ ହିନ୍ଦୀ ଛୁଆଁ ଥିବାରୁ କେହି ହିନ୍ଦୀ ଭାଷା ବିଶାରଦ ଯେ ଆନନ୍ଦ ଅନୁଭବ କରିବେ ତାହା ମୋର ଧାରଣା ବାହାରେ । ଏମିତି ବେମୁରବା ଭାଷାର ଏନ୍ତୁଡ଼ିଶାଳ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷାର ଅନେକ ଟିଭି ଚ୍ୟାନେଲ ଓ ବଲିଉଡ଼ । ଯାହା ଜଣାଶୁଣା ମିଡ଼ିଆରେ ପ୍ରସାରିତ ହୁଏ ତାକୁ ଯୁବଗୋଷ୍ଠୀ ଶୁଣନ୍ତି । ସେଥିରେ ଯୁବାମନକୁ ସୁହାଇବାକୁ ଏତେ ଯେ ଉପାଦାନ ଭରି ରଖାଯାଇଛି, ଆମ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ମିଡ଼ିଆ ଏଯାଏ ପହଞ୍ଚି ପାରୁନାହିଁ; ବରଂ ସେମାନେ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷାରେ ପ୍ରସାରିତ ଅନେକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ନକଲ କରିବାକୁ ଯାଇ ଆହୁରି ବେଙ୍ଗା ଭାଷାଟିଏ ତିଆରି କରୁଛନ୍ତି । ଆଉ ଏ ଭାଷାର ପ୍ରସାର କେଉଁ ଗୋଟିଏ ଭାଷାର ଲାଭ ଯେ ହେଉନାହିଁ ଏକଥା କହିବା ବାହୁଲ୍ୟ । ଏ ଭାଷା ଏବେ ରିଆଲିଟି ଶୋ କିମ୍ବା ଗୀତନାଚ ଭଳି ଅନେକ ମନୋରଞ୍ଜନଧର୍ମୀ ଓଡ଼ିଆ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିବ । ଭାବନ୍ତୁ, ଆଜିକାଲିର ଶିଶୁମାନେ ବହିଠାରୁ ଯେତେ ଦୂରେଇଗଲେଣି ଆଉ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଶିକ୍ଷାକୁ ସ୍କୁଲରେ ଯେଉଁଭଳି ଅବହେଳା କରାଯାଉଛି ସେଥିରେ ପିଲାଟିଏ କେମିତି ଅବା ଶିଖିବ ଓଡ଼ିଆ? ଯଦି ଏ ରାଜ୍ୟର ଆଗାମୀ ପିଢ଼ି ଏ ଭାଷା ଶିଖୁନାହାନ୍ତି, ଯୁବାଏ ୪୦ ଭାଗରୁ ଅଧିକ ଶବ୍ଦ ହିନ୍ଦୀ, ଇଂରାଜୀରୁ ଆହୁରି ଓଡ଼ିଆରେ ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି ତା'ହେଲେ ଆଉ ଦଶଟି ବର୍ଷରେ ଓଡ଼ିଆ କେଉଁଠି ଥିବ? ଭାଷାଟି କେବଳ କ'ଣ କିଛି ଜେଜେ ବୟସର ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ, ଆଉ ସାହିତ୍ୟ ଚଷୁଥିବା କିଛି ତରୁଣ ଓ ପ୍ରବୀଣଙ୍କ ପାଇଁ?</p>
<p style="text-align: justify; ">ତେବେ ଏଥିପାଇଁ ଆମ ଗଣମାଧ୍ୟମ ଏକ ଗୁରୁଭୂମିକା ନିଭାଇ ପାରନ୍ତା । ଏବେ ଯେଉଁ ଓଡ଼ିଆକୁ ଆମେ ମାନକ ବୋଲି ମାନୁଛେ ସେ ଓଡ଼ିଆ ଆମ ଭାଷାର ପୁରାକାଳର ଭାଷା ସହ କିଛି ତ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ରଖେ । ତା'ର ବାକ୍ୟ ଗଢ଼ଣ ଓ ଶବ୍ଦସମ୍ଭାର ଏବଂ ଦେଶୀୟ କହି ଏକ ସମୟରେ ଫିଙ୍ଗାଯାଇଥିବା ଅନେକ ଶବ୍ଦର ପୁନଃବ୍ୟବହାର କରି ଆଜିର ଖବରକାଗଜ, ରେଡ଼ିଓ-ଟେଲିଭିଜନ ଏବଂ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ରେ ଫେସବୁକ୍, ଉଇକିପିଡ଼ିଆ, ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପୋର୍ଟାଲ ଆଦିରେ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ବ୍ୟବହାର କଲେ ତା'ର ପ୍ରଭାବ ସିଧାସଳଖ ସମାଜ ଉପରେ ପଡ଼ନ୍ତା । ହିନ୍ଦୀ କି ବାକି ଭାଷାରୁ କପି ନକରି ଆମର ଅନେକ ସୁଖପାଠ୍ୟ ସାହିତ୍ୟରୁ କାହାଣୀମାନ ଓ ଆମର ନିଆରା ପରିବେଷଣ ଶୈଳୀଟିଏ ତିଆରି କରାଗଲେ ଆଗାମୀ କେଇ ପିଢ଼ିର ମନ ଭିତରେ ଓଡ଼ିଆ ଯେ ବ୍ୟାବହାରିକ ଭାଷାଭାବେ ଏକ ସମୃଦ୍ଧ ଭାଷା, ଏ ଭାବନା ତିଆରି ହୋଇଯାଆନ୍ତା ।</p>
<p style="text-align: justify; ">ଅନେକେ ଆଳ ଦେଖାନ୍ତି ଯେ କମ୍ପ୍ୟୁଟରରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ବ୍ୟବହାର ଦୁରୂହ । ଅନ୍ତତଃ ୮ବର୍ଷ ଧରି ଓଡ଼ିଆ ବ୍ୟବହାରର ଅନୁଭୂତିରୁ କହିବି ଯେ କମ୍ପ୍ୟୁଟରରେ ବ୍ୟବହାର କରିବାପାଇଁ ଓଡ଼ିଆ ଜଗତର ବାକି ଭାଷା ତୁଳନାରେ କୌଣସି ଗୁଣରେ କମ୍ ନୁହେଁ । ତେବେ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ଓ ମୋବାଇଲରେ ଓଡ଼ିଆ ପଢ଼ିବା ଓ ଲେଖିବା ସହିତ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ୱେବସାଇଟ୍ରେ ଓଡ଼ିଆ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଅଧିକ ବଢ଼ିନାହିଁ । ପାଖାପାଖି ୧୦-୨୦ଜଣ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀଙ୍କ ଅବଦାନରେ ୮୦୦୦ରୁ ଅଧିକ ଓଡ଼ିଆ ପ୍ରସଙ୍ଗ ତିଆରି ହୋଇପାରିଲା ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ, ଆମର ଏତେ ଓଡ଼ିଆ ଇଞ୍ଜିନିଅର କ'ଣ ଓଡ଼ିଶାର ପାରମ୍ପରିକ ଖେଳକୁ ନେଇ ମୋବାଇଲ କି କମ୍ପ୍ୟୁଟର ଗେମ୍, ପିଲାଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଆ ଶିଖାଇବା ପାଇଁ ଇଣ୍ଟରାକ୍ଟିଭ ଗେମ ତିଆରନ୍ତେ ନାହିଁ? ଆଜିକାଲି ପିଲାଏ ବହି ପଢ଼ାରୁ ଯେଉଁ ଦୂରେଇ ଯାଉଛନ୍ତି, ଇ-ବୁକ୍ ବା ଡିଜିଟାଲ ବହି ତିଆରିଲେ ସେସବୁ ପିଲାଏ ଭଲ ଭାବେ ପଢ଼ିପାରନ୍ତେ ।</p>
<p style="text-align: justify; ">ଭାଷା ସାହିତ୍ୟର ଚଉହଦିରୁ ମୁକୁଳି ବେପାର ବଣିଜର ଭାଷା, ଶାସନର ଭାଷା ହେଉ । ଭାଷା ଶିକ୍ଷାଦୀକ୍ଷାର କେବଳ ଭାଷା ନୁହେଁ ବରଂ ବ୍ୟାବହାରିକ ଭାଷା ହେଲେ ଯାଇ ଲୋକେ ତାକୁ ଅଧିକ କହିବା ଆରମ୍ଭ କରିବେ । ଭାଷାକୁ ନେଇ ହୀନମନ୍ୟତା ସେତେବେଳେ ଦୂର ହେବ ଯେତେବେଳେ ଆମେ ଆମ ଭାଷାକୁ ଅର୍ଥ ରୋଜଗାରର ଭାଷା କରିପାରିବୁ । ଭାଷା ଯେତେବେଳେ ବିତ୍ତଶାଳୀଙ୍କ ଭାଷା ହୁଏ ସେଥିରେ ଗବେଷଣା ହେବାର ଅଧିକ । ଭାଷା ଯେଉଁଠି ଯେତେବେଶି ସାମାଜିକ, ସେଠି ସେତେ ବ୍ୟାପକ । କେରଳୀମାନେ ମନ୍ଦିରର ପୂଜାରେ ଖାଲି ନୁହେଁ, ଚର୍ଚ୍ଚର ଉପାସନାରେ ଆଉ ମସଜିଦର ଫାଟକରେ ମଧ୍ୟ ମାଲାୟାଲାମର ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କର ଧର୍ମଗତ ବିଭେଦ ବାହ୍ୟ ରୂପରେ ଏତେ କମ ଯେ ବେଳେବେଳେ ଜଣାପଡ଼େ ନାହିଁ କିଏ କେଉଁ ଧର୍ମର । ଆମର ଭାଷାର ବ୍ୟବହାର ବେଳେବେଳେ ସାମାଜିକ ବ୍ୟବହାରରୁ ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ହୋଇ ଧର୍ମଗତ ହୋଇଛି । କଳିଙ୍ଗର ଇତିହାସ କହେ ଏ ଚତୁର ଜାତି ସାଗର ବେଳାର ଲମ୍ବା ବେଳାଭୂଇଁ ଉପକୂଳରେ ବସତି ସ୍ଥାପନ କରି କେତେ ଦଶନ୍ଧି ରାଜୁତି କରିଥିଲା, ତା'ର ବଣିକ-ସାଧବ ପୁଅ ମାଛମରାଠାରୁ ପାଟଲୁଗା ବୁଣା ବହୁବିଧ କାମରେ ନିପୁଣ ହୋଇ ନିଜର ଭାଷା, ଚଳଣି ଓ ଜୀବନର ଅନେକ ରଙ୍ଗ ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆର ଦେଶମାନଙ୍କରେ ମାଖିଥିଲେ । ସେ ଭାଷା ବଳବାନ, ଯାହା ବେପାର ଆଉ ଶାସନର ଭାଷା । ସରକାରୀ କାମ ସବୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ହେବା ଆରମ୍ଭ ହେଉ । ଆଗରୁ ଦୁଇଥର ହୋଇ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଇଥିବା ଏ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ପୁନରାରମ୍ଭ କରାଗଲେ ଅନେକ ସମ୍ଭାବନା ଠିଆ ହୁଅନ୍ତା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ । ଏଥି ସହିତ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ନେଇ ଚାକିରି କରିବାପାଇଁ ବି ବାଟ ମିଳିଯାଆନ୍ତା ଯୁବପିଢ଼ିକୁ ।</p>
<p>
For more details visit <a href='http://editors.cis-india.org/openness/blog-old/subhashish-panigrahi-october-13-2014-editorial-in-samaja'>http://editors.cis-india.org/openness/blog-old/subhashish-panigrahi-october-13-2014-editorial-in-samaja</a>
</p>
No publisher
subha
Access to Knowledge
Wikimedia
Wikipedia
Odia Wikipedia
Openness
2014-10-13T05:19:44Z
Blog Entry
-
ଉଇକିପିଡ଼ିଆ:ମେଳଣ/ବୁର୍ଲା (ସମ୍ବଲପୁର)
http://editors.cis-india.org/news/coverage-of-odia-wikipedia-workshop-in-sambad-july-26-27-2013
<b>There was a news coverage on The Sambad, Sambalpur edition about the Odia Wikipedia workshop organized on July 26 and 27, 2013 at Veer Surendra Sai University of Technology, Burla. </b>
<hr />
<p>The Centre for Internet and Society <a class="external-link" href="http://or.wikipedia.org/s/gqw">has been credited for financial support</a>. Click to <a class="external-link" href="http://lists.wikimedia.org/pipermail/wikipedia-or/2013-August/000435.html">see the report</a> on the mailing list.</p>
<hr />
<p>ସମ୍ବଲପୁରର ବୁର୍ଲାଠାରେ ଥିବା "ବୀର ସୁରେନ୍ଦ୍ରସାଏ ବୈଷୟିକ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ"ରେ ୨୬ ଓ ୨୭ ଜୁଲାଇ ୨୦୧୩ (ଶୁକ୍ରବାର, ଶନିବାର) ଦିନ ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ଏକ କର୍ମଶାଳା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଯାଇଛି ।</p>
<h2><span class="mw-headline" id=".E0.AC.95.E0.AC.B0.E0.AD.8D.E0.AC.AE.E0.AC.B6.E0.AC.BE.E0.AC.B3.E0.AC.BE.E0.AC.B0_.E0.AC.AC.E0.AC.BF.E0.AC.B7.E0.AD.9F.E0.AC.AC.E0.AC.B8.E0.AD.8D.E0.AC.A4.E0.AD.81">କର୍ମଶାଳାର ବିଷୟବସ୍ତୁ</span></h2>
<ul>
<li>ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ଉପଯୋଗିତା</li>
<li>ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପଡ଼ିଆରେ ସାଧାରଣ ସମ୍ପାଦନା</li>
<li>ମୁକ୍ତ ଜ୍ଞାନ ବିତରଣର ଉପାଦେୟତା</li>
<li><a class="mw-redirect" href="http://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%89%E0%AC%87%E0%AC%95%E0%AC%BF%E0%AC%AA%E0%AC%BF%E0%AC%A1%E0%AC%BC%E0%AC%BF%E0%AC%86:WPOP" title="ଉଇକିପିଡ଼ିଆ:WPOP">"ଉଇକିପ୍ରକଳ୍ପ ଓଡ଼ିଶାର ସ୍ଥାନ"</a> ଗଣ-ସମ୍ପାଦନା</li>
</ul>
<h2><span class="mw-headline" id=".E0.AC.95.E0.AC.B0.E0.AD.8D.E0.AC.AE.E0.AC.B6.E0.AC.BE.E0.AC.B3.E0.AC.BE_.E0.AC.AC.E0.AC.BF.E0.AC.AC.E0.AC.B0.E0.AC.A3.E0.AD.80">କର୍ମଶାଳା ବିବରଣୀ</span></h2>
<p style="text-align: justify; "><br />ସମ୍ବଲପୁରର ବୁର୍ଲାଠାରେ ଥିବା ‘ବୀର ସୁରେନ୍ଦ୍ରସାଏ ବୈଷୟିକ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ(ଭିସୁଟ)’ ର ଗୋଲ୍ଡ଼େନ ଜୁବୁଲୀ ସେମିନାର ହଲ ପରିସରରେ ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଏକ କର୍ମଶାଳା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଯାଇଛି । ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ୧୦୦ରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଏହି କର୍ମଶାଳାରେ ଭାଗ ନେଇ ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ବ୍ୟବହାର ସଂପର୍କରେ ଜ୍ଞାନ ଅର୍ଜନ କରିଥିଲେ । ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ପୁରାତନ ଛାତ୍ର ତଥା ସକ୍ରିୟ ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିଆଳି ଗୋର୍ବାଚୋଭ ପୋଥାଳଙ୍କ ତତ୍ୱାବଧାନରେ ଏହି କର୍ମଶାଳା ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଉପସ୍ଥିତ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ସଂପର୍କରେ ସବିଶେଷ ବିବରଣୀ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା । ସେ କହିଥିଲେ ଯେ, ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ରେ ଉପଲବ୍ଧ ଏକ ଖୋଲା ଜ୍ଞାନକୋଷ । ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ଜଣେ କିପରି ନିଜର ଗବେଷଣା ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ ଓ ମାଗଣା ଜ୍ଞାନର ବିତରଣ କରିପାରିବ, ସେହି ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ଇତିହାସ, ଆଭିମୁଖ୍ୟ, ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଚାଲୁଥିବା ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକଳ୍ପ ବିଷୟରେ ସବିଶେଷ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ ଓ କହିଥିଲେ ଓଡ଼ିଆରୁ ଦୂରେଇ ଯାଉଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଆମୁଖୀ କରାଇବାର ଏହା ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା । ଶ୍ରୀ ପୋଥାଳ ନିଜର ବକ୍ତବ୍ୟ ଦେଇ ସାରିବା ପରେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଦେଇଥିଲେ । ଏହା ପରେ କର୍ମଶାଳରେ ସେ ଉଇକିପିଡିଆରେ ନୂତନ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଲେଖିବା, ସମ୍ପାଦନା କରିବା, ଆଧାର ଦେବା ଇତ୍ୟାଦିର ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଦେଇ ଏକ ଗଣ-ସମ୍ପାଦନା ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ । କର୍ମଶାଳାରେ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ପ୍ରାଧ୍ୟାପକ ଡ. ଅମରନାଥ ନାୟକ, ଡ଼ ବିଭୂତି ଭୂଷଣ ପାଣି, ଡ଼. ଅକ୍ଷୟ କୁମାର ପଟ୍ଟନାୟକ, ଡ. ଜ୍ୟୋତି ରଞ୍ଜନ ମହାନ୍ତି ପ୍ରମୁଖ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ । କର୍ମଶାଳାର ସଫଳ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଛାତ୍ର ପ୍ରତିନିଧି ଅବିନାଶ କୁମାର ପୁହାଣ, ସୁପ୍ରଜ୍ଞାନ ପଟ୍ଟନାୟକ, ସୁଭମ ସାହୁ, ସୋମ୍ୟଶ୍ରୀ ଋତୁପର୍ଣ୍ଣୋ ସାହୁ, ଅନନ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି ଶତପଥୀ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ।</p>
<h2><span class="mw-headline" id=".E0.AC.86.E0.AC.B0.E0.AD.8D.E0.AC.A5.E0.AC.BF.E0.AC.95_.E0.AC.B8.E0.AC.B9.E0.AC.BE.E0.AD.9F.E0.AC.A4.E0.AC.BE">ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା</span></h2>
<p style="text-align: justify; ">କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ସଫଳ ପରିଚାଳନା ନିମନ୍ତେ "ସେଣ୍ଟର ଫର ଇଣ୍ଟରନେଟ ଏଣ୍ଡ ସୋସାଇଟି - ଆକ୍ସେସ ଟୁ ନଲେଜ" ତରଫରୁ ଟ.୨,୦୦୦/- ର ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା ।</p>
<h2><span class="mw-headline" id=".E0.AC.AF.E0.AD.8B.E0.AC.97.E0.AC.A6.E0.AD.87.E0.AC.87.E0.AC.A5.E0.AC.BF.E0.AC.AC.E0.AC.BE_.E0.AC.AA.E0.AD.81.E0.AC.B0.E0.AD.81.E0.AC.96.E0.AC.BE_.E0.AC.89.E0.AC.87.E0.AC.95.E0.AC.BF.E0.AC.86.E0.AC.B3.E0.AC.BF">ଯୋଗଦେଇଥିବା ପୁରୁଖା ଉଇକିଆଳି</span></h2>
<p><a href="http://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AC%E0%AD%8D%E0%AD%9F%E0%AC%AC%E0%AC%B9%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AC%95%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AD%80:Gorvachove" title="ବ୍ୟବହାରକାରୀ:Gorvachove">ଗୋର୍ବାଚୋଭ ପୋଥାଳ</a></p>
<ol>
<li><a class="new" href="http://or.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%AC%AC%E0%AD%8D%E0%AD%9F%E0%AC%AC%E0%AC%B9%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AC%95%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AD%80:Chetana_pradhan&action=edit&redlink=1" title=" ବ୍ୟବହାରକାରୀ:Chetana pradhan (ପୃଷ୍ଠାଟି ନାହିଁ)">ଚେତନା ପ୍ରଧାନ</a></li>
<li><a class="new" href="http://or.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%AC%AC%E0%AD%8D%E0%AD%9F%E0%AC%AC%E0%AC%B9%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AC%95%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AD%80:Nianmeshi&action=edit&redlink=1" title=" ବ୍ୟବହାରକାରୀ:Nianmeshi (ପୃଷ୍ଠାଟି ନାହିଁ)">ନିଆନ ମେଶି</a></li>
<li><a class="new" href="http://or.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%AC%AC%E0%AD%8D%E0%AD%9F%E0%AC%AC%E0%AC%B9%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AC%95%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AD%80:Pratik921&action=edit&redlink=1" title=" ବ୍ୟବହାରକାରୀ:Pratik921 (ପୃଷ୍ଠାଟି ନାହିଁ)">ପ୍ରତୀକ</a></li>
<li><a class="new" href="http://or.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%AC%AC%E0%AD%8D%E0%AD%9F%E0%AC%AC%E0%AC%B9%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AC%95%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AD%80:Srinandan124&action=edit&redlink=1" title=" ବ୍ୟବହାରକାରୀ:Srinandan124 (ପୃଷ୍ଠାଟି ନାହିଁ)">ଶ୍ରୀନନ୍ଦନ</a></li>
<li><a class="new" href="http://or.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%AC%AC%E0%AD%8D%E0%AD%9F%E0%AC%AC%E0%AC%B9%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AC%95%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AD%80:Ksmohanty&action=edit&redlink=1" title=" ବ୍ୟବହାରକାରୀ:Ksmohanty (ପୃଷ୍ଠାଟି ନାହିଁ)">କୁମାର ସୌରଭ ମହାନ୍ତି</a></li>
<li><a class="new" href="http://or.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%AC%AC%E0%AD%8D%E0%AD%9F%E0%AC%AC%E0%AC%B9%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AC%95%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AD%80:Debasis.panda&action=edit&redlink=1" title=" ବ୍ୟବହାରକାରୀ:Debasis.panda (ପୃଷ୍ଠାଟି ନାହିଁ)">ଦେବାସିସ ପଣ୍ଡା</a></li>
<li><a class="new" href="http://or.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%AC%AC%E0%AD%8D%E0%AD%9F%E0%AC%AC%E0%AC%B9%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AC%95%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AD%80:Ashishkchoudhury&action=edit&redlink=1" title=" ବ୍ୟବହାରକାରୀ:Ashishkchoudhury (ପୃଷ୍ଠାଟି ନାହିଁ)">ଆଶିଷ କୁମାର ଚୌଧୁରୀ</a></li>
<li><a class="new" href="http://or.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%AC%AC%E0%AD%8D%E0%AD%9F%E0%AC%AC%E0%AC%B9%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AC%95%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AD%80:Debrajoram143&action=edit&redlink=1" title=" ବ୍ୟବହାରକାରୀ:Debrajoram143 (ପୃଷ୍ଠାଟି ନାହିଁ)">ଦେବରାଜ ଓରାମ</a></li>
<li><a class="new" href="http://or.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%AC%AC%E0%AD%8D%E0%AD%9F%E0%AC%AC%E0%AC%B9%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AC%95%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AD%80:Abinash_kumar_puhan&action=edit&redlink=1" title=" ବ୍ୟବହାରକାରୀ:Abinash kumar puhan (ପୃଷ୍ଠାଟି ନାହିଁ)">ଅବିନାଶ କୁମାର ପୁହାଣ</a></li>
<li><a class="new" href="http://or.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%AC%AC%E0%AD%8D%E0%AD%9F%E0%AC%AC%E0%AC%B9%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AC%95%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AD%80:Abinash.srichandan&action=edit&redlink=1" title=" ବ୍ୟବହାରକାରୀ:Abinash.srichandan (ପୃଷ୍ଠାଟି ନାହିଁ)">ଅନିନାଶ ଶ୍ରୀଚନ୍ଦନ</a></li>
<li><a class="new" href="http://or.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%AC%AC%E0%AD%8D%E0%AD%9F%E0%AC%AC%E0%AC%B9%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AC%95%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AD%80:Chicku.1994&action=edit&redlink=1" title=" ବ୍ୟବହାରକାରୀ:Chicku.1994 (ପୃଷ୍ଠାଟି ନାହିଁ)">ଗୁରୁକଲ୍ୟାଣ ମହାନ୍ତି</a></li>
<li><a class="new" href="http://or.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%AC%AC%E0%AD%8D%E0%AD%9F%E0%AC%AC%E0%AC%B9%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AC%95%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AD%80:Sameer9437&action=edit&redlink=1" title=" ବ୍ୟବହାରକାରୀ:Sameer9437 (ପୃଷ୍ଠାଟି ନାହିଁ)">ସମୀର ରଞ୍ଜନ ସାହୁ</a></li>
<li><a class="new" href="http://or.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%AC%AC%E0%AD%8D%E0%AD%9F%E0%AC%AC%E0%AC%B9%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AC%95%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AD%80:Hitenbehera&action=edit&redlink=1" title=" ବ୍ୟବହାରକାରୀ:Hitenbehera (ପୃଷ୍ଠାଟି ନାହିଁ)">ହିତେନ କୁମାର ବେହେରା</a></li>
</ol>
<ul>
</ul>
<p>
For more details visit <a href='http://editors.cis-india.org/news/coverage-of-odia-wikipedia-workshop-in-sambad-july-26-27-2013'>http://editors.cis-india.org/news/coverage-of-odia-wikipedia-workshop-in-sambad-july-26-27-2013</a>
</p>
No publisher
praskrishna
Access to Knowledge
Wikimedia
Wikipedia
Workshop
Openness
2013-08-05T08:04:07Z
News Item
-
ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ଓଡ଼ିଆ ଅକ୍ଷରସଜ୍ଜା
http://editors.cis-india.org/openness/blog-old/article-on-akruti-unicode-converter-in-samaja
<b>This article was published in the Samaja (Odia newspaper) on July 4, 2014. </b>
<p style="text-align: justify; ">This is an article "ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ଓଡ଼ିଆ ଅକ୍ଷରସଜ୍ଜା" published in The Samaja on July 4, 2014 is about the Akruti Sarala - Unicode Odia converter that fellow Wikipedian Manoj Sahukar and myself worked. Akruti is a modified/extended ISCII encoding based font that is used by many users. This converter could convert them to Unicode so the text could not just be searchable on the Internet but could also be used for posting on Facebook, mail, Wikipedia, blogs and other websites. This has been published today in the editorial page.</p>
<p style="text-align: justify; ">Read a scanned version of the published article below:</p>
<table class="listing">
<tbody>
<tr>
<th><img src="http://editors.cis-india.org/home-images/SamajaAkrutiConverter4July2014.png" alt="Samaja Akruti Converter" class="image-inline" title="Samaja Akruti Converter" /></th>
</tr>
</tbody>
</table>
<p style="text-align: justify; ">Read the Samaja paper <a class="external-link" href="http://thesamaja.com/">here</a>.</p>
<p>
For more details visit <a href='http://editors.cis-india.org/openness/blog-old/article-on-akruti-unicode-converter-in-samaja'>http://editors.cis-india.org/openness/blog-old/article-on-akruti-unicode-converter-in-samaja</a>
</p>
No publisher
subha
Access to Knowledge
Wikimedia
Wikipedia
Odia Wikipedia
Openness
2014-07-28T06:02:16Z
Blog Entry
-
୭୯ ବର୍ଷରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା: ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଓଡ଼ିଆ ଓ କମ୍ପ୍ୟୁଟରରେ ଏହାର ବ୍ୟବହାର
http://editors.cis-india.org/openness/blog-old/subhashish-panigrahi-article-in-amalekha
<b> This article was published in online Odia magazine "The Amalekha". It covers a brief history of the book digitization initiates in Odia language, problems with access available content in ISCII standard, scope of Unicode content and Open Access, Odia Wikipedia's further use for public and contribution.</b>
<hr />
<p style="text-align: justify; ">ଓଡ଼ିଶା ହେଉଛି ଭାରତର ପ୍ରଥମ ରାଜ୍ୟ ଯାହା ସ୍ୱାଧୀନ ଭାରତରେ ଭାଷା ଭିତ୍ତିରେ ପ୍ରଥମ ରାଜ୍ୟ ହେଲା । ତେବେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା, ଯାହାକୁ ଭିତ୍ତି କରି ଓଡ଼ିଶା ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ରାଜ୍ୟ ହେଲା ତାହା ନିକଟ ଅତୀତରେ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ମାନ୍ୟତା ଲାଭ କରିଛି ନିଜର ୨୦୦୦ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ବର୍ଷର ଗୌରବଜ୍ଜଳ ଇତିହାସକୁ ଜଗତ ସମ୍ମୁଖରେ ଉନ୍ମୋଚିତ କରି । ତେବେ ଏ ମାନ୍ୟତା ଏକ ଭାଷାଭାଷୀ ମୂଳ ବାସିନ୍ଦାଙ୍କ ପାଇଁ କେବଳ ଗୋଟିଏ ବିଶେଷ ସୁଯୋଗ ଆଣିଦିଏ-ତାହା ହେଲା ଭାଷାର ବିକାଶ ନିମନ୍ତେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କର ୫୦୦ କୋଟିର ଅନୁଦାନ ଯାହା ଭାଷାର ନାନାଦି ସାଧନ ନିର୍ମାଣରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । ତେବେ ଏକ ଭାଷାର ବିକାଶରେ କେଉଁ କେଉଁ ସାଧନ ଗୁରୁତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ନିଭାଏ ତାହା ଜାଣିବା ନିତାନ୍ତ ଜରୁରୀ । ଜଗତର ପ୍ରଥମ ପାଞ୍ଚଟି ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ କଥିତ ଭାଷା: ମାଣ୍ଡାରିନ (ଚାଇନିଜ ଭାଷାଗୋଷ୍ଠୀ), ଇଂରାଜୀ, ହିନ୍ଦୁସ୍ଥାନୀ (ହିନ୍ଦୀ, ଉର୍ଦ୍ଦୁ ଆଦି ଭାଷାସମୂହ), ସ୍ପାନିସ ଓ ରୁସିଆନ ଭାଷାମାନଙ୍କ ସହ ଓଡ଼ିଆକୁ ତୁଳନା କଲେ ଆମ ସାମନାରେ ଅନେକ ଅନାଲୋଚିତ ତଥ୍ୟ ଉନ୍ମୁକ୍ତ ହେବ । ଉପରଲିଖିତ ପାଞ୍ଚୋଟିଯାକ ଭାଷା ଭିତରୁ କେଉଁଟି ବି ମୂଳ ଭାଷା ନୁହେଁ, ଅର୍ଥାତ, ଏ ସବୁଯାକ ଭାଷା ଏକ ମୂଳ ଭାଷାରୁ ବାହାରି ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଭାଷା ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଭାଷା ରୂପେ ଆଧୁନିକ ଦୁନିଆରେ ଜଣାଶୁଣା । ଏମାନଙ୍କ ଭିତରୁ ସବୁଠାରୁ ପୁରାତନ ଭାଷା ମାଣ୍ଡାରିନ ଭାଷାସମୂହର ମୂଳ ତତ୍କାଳୀନ କଳିଙ୍ଗ ବା ସେମାନଙ୍କ ଉଚ୍ଚାରଣରେ "କ୍ଳିଙ୍ଗ" ଭାଷାର ଢାଞ୍ଚାରେ ନିର୍ମିତ ଯାହା ପ୍ରମାଣିତ କରେ ଆମ ସାଧବ ପୁଅମାନେ ଦୂରଦେଶକୁ କେବଳ ଆମର ପାଟଲୁଗା ଆଉ ମସଲା ନେଇଯାଇ ନଥିଲେ, ଆମର ଭାଷା, ଚଳଣି, ଧର୍ମର ଅନେକ ଧାରା ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆକୁ ନେଇଯାଇଥିଲେ । ତେବେ ଅନେକ ଐତିହାସିକ ତଥ୍ୟ ଅଭିଲେଖର ଅଭାବରେ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇନପାରି ଇତିହାସ ଆଢ଼ୁଆଳରେ ରହିଯାଇଛି । ଓଡ଼ିଆକୁ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଭାଷା ମାନ୍ୟତା ପାଇଁ ବରିଷ୍ଠ ଭାଷାବିଦ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ଦେବୀପ୍ରସନ୍ନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଯେଉଁ କମିଟି ଗଢ଼ାଯାଇଥିଲା ସେଥିରେ ପ୍ରମାଣସ୍ୱରୂପ କେତେକ ଅଭିଲେଖର ଉପସ୍ଥାପନା କରାଯାଇଛି । କିନ୍ତୁ ଖାରବେଳଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଖୋଦିତ ଖଣ୍ଡଗିରିର ହାତୀଗୁମ୍ଫା ଶିଳାଲେଖକୁ ବାଦଦେଲେ ଆଉ କିଛି ପୁରୁଣା ଲେଖ ମିଳିପାରିଲା ନାହିଁ । ତେବେ ଭାଷାଟିଏ ଜଣାଶୁଣା ହେବା ପାଇଁ ଯେ ଏହା ପୁରାତନ ହେବା ଜରୁରୀ ନୁହେଁ ତାହା ଓଡ଼ିଆ ସହିତ ପୃଥିବୀର ୫ଟି ଭାଷାକୁ ତୁଳନା କଲେ ସ୍ପଷ୍ଟ ଜଣାପଡ଼େ । ତେବେ କିଭଳି ଭାବେ ଭାଷା ବିଶ୍ୱସାରା ବ୍ୟାପେ, ଏହା ଚିନ୍ତା କରିବାର ବେଳ ଆସିଛି ।</p>
<p style="text-align: justify; ">ଭାଷାଟିଏ ସମୃଦ୍ଧ ହୁଏ ବ୍ୟବହାରରୁ । ଯେଉଁ ଭାଷା ସାଧାରଣ ଜୀବନ ସହ ଯେତେ ଅଙ୍ଗାଙ୍ଗୀ ଭାବେ ଜଡ଼ିତ ସେ ଭାଷା ସେତେ ଅଧିକ ପ୍ରବହମାନ । ଭାଷା ବ୍ୟାପେ ଲିଖନ ଓ ପଠନରୁ । ଜଗତର ସମସ୍ତ ଜଣାଶୁଣା ଭାଷାର ସାହିତ୍ୟ କେବଳ ସେହି ଭାଷାଭାଷୀ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସୀମିତ ନଥାଏ, ତାହା ଅନୁଦିତ ହୋଇ ବିଶ୍ୱସାହିତ୍ୟ ସମାଜରେ ପଠିତ ହୁଏ । ସରଳ ଭାଷାରେ କହିଲେ ଯେତେ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ, ଓଡ଼ିଶାର କଥା ବିଶ୍ୱର ବାକି ଭାଷାମାନଙ୍କରେ ଲିଖିତ ହେବ ଓଡ଼ିଆ ବିଶ୍ୱସ୍ତରରେ ସେତେ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିବ । ଭାଷାର ନିଅଁ ଦମ୍ଭିଲା ହୁଏ ସରକାରୀ ପ୍ରୋତ୍ସାହନରୁ । ଯେଉଁ ସମୟରେ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗରେ ସରକାରୀଭାବେ ଇଂରାଜୀ ଶିକ୍ଷା, ଇଂରାଜୀରେ ସରକାରୀ ନଥିପତ୍ରରେ କାମ କରିବା ଉପରେ ଜୋର ଦିଆଯାଉଥିଲା ସେହି ଏକା ସମୟରେ ବଙ୍ଗଳାଦେଶରେ ବଙ୍ଗଳା ଭାଷାକୁ ସରକାରୀ କଳରେ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କରି, ଶିକ୍ଷାଦୀକ୍ଷାର ମାଧ୍ୟମ କରିବା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆନ୍ଦୋଳନ ଚାଲିଥିଲା । ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନରେ ପ୍ରାଣବଳି ଦେଇଥିଲେ ଅନେକ ଭାଷା ପ୍ରେମୀ ଯାହାଙ୍କ ସ୍ମୃତିରେ ଇଉନେସ୍କୋ ଫେବ୍ରୁଆରି ୧୫କୁ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମାତୃଭାଷା ଦିବସ ଭାବେ ପାଳନ କରେ । ଯେଉଁ ଭାଷା ଯେତେ ସହଜରେ ଅଧିକ ଲୋକଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିପାରେ ସେ ଭାଷା ସେତେ ଅଧିକ ପଠିତ ହୁଏ । ଏ ତିନୋଟି ମୁଖ୍ୟ ପଦଃକ୍ଷେପ ଭିତରୁ ଜଣେ ସାଧାରଣ ପାଠକ ଓ ଲେଖକର ହାତରେ ପ୍ରଥମ ଓ ତୃତୀୟଟି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ରହିଛି । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଅଧିକ ବହିପତ୍ର ପଢ଼ିବା, ତାହାକୁ ଅନ୍ୟଭାଷାରେ ଅନୁବାଦ କରିବା, ନିଜ ଅଞ୍ଚଳର, ଗୋଷ୍ଠୀର ଅନେକ ନିଆରା ପରମ୍ପରା, ଲୋକସାହିତ୍ୟକୁ ବିଶ୍ୱର ବାକି ଭାଷାରେ ଲେଖି ଜ୍ଞାନର ବିତରଣ କରିବା ଦ୍ୱାରା ଅନେକ ଅନାଲୋଚିତ ବିଷୟବସ୍ତୁ ଉପରେ ପାଠକର ଆଗ୍ରହ ବଢ଼େ । ଏହା ପରୋକ୍ଷରେ ସାହିତ୍ୟ, ଭାଷା, ପରମ୍ପରା ଓ ପର୍ଯ୍ୟଟନର ବିକାଶର ପଥ ପ୍ରସାରଣ କରେ । ଭାବନ୍ତୁ, ଯଦି ଭାଷାଟିଏକୁ ଛିଡ଼ା କରାଇବା ପାଇଁ ଆନ୍ଦୋଳନ କରୁଥିବା ଯୁବଗୋଷ୍ଠୀଙ୍କ ଭିତରୁ ଇଂରାଜୀରେ ବଙ୍ଗର ଜନଜୀବନ ଉପରେ ଲେଖିବା ପାଇଁ ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥଟିଏ ବାହାରି ନଥାନ୍ତା ତାହେଲେ ଆଜି ବଙ୍ଗଳା ଭାଷା ବିଶ୍ୱର ସପ୍ତମ କଥିତ ଭାଷା ଭାବେ ପରିଗଣିତ ହୋଇଥାନ୍ତା କି?</p>
<h3>ପୁରୁଣା ବହିର ଅଭିଲେଖ:</h3>
<p style="text-align: justify; ">୧୮୧୧ ରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ୧୯୫୦ ମସିହା ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରକାଶିତ ଅନେକ ଓଡ଼ିଆ ବହି ପୁରୁଣା କାଗଜ, ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣା ଅଭାବରୁ ନଷ୍ଟ ହେଇଯାଉଥିବା ଲକ୍ଷ କରି ଭୁବନେଶ୍ୱରର ସୃଜନିକା ଦ୍ୱାରା ସେସବୁ ବହିର ଡିଜିଟାଲ ସଂସ୍କରଣ ତିଆରି କାମ କିଛି ବର୍ଷ ତଳେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଏଯାବତ ପାଖାପାଖି ୭୪୦ ଖଣ୍ଡ ଓଡ଼ିଆ ବହି, ପତ୍ରପତ୍ରିକା ଆଦି ଡିଜିଟାଲ ରୂପରେ ଉପଲବ୍ଧ ଯାହା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ଇତିହାସରେ ଏଯାବତ ସର୍ବାଧିକ । ନ୍ୟାସନାଲ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ ଅଫ ଟେକନେଲୋଜି (NIT), ରାଉରକେଲା ସହଯୋଗରେ ସୃଜନିକା ବହିସବୁକୁ ସ୍କାନ କରି ପରେ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀମାନଙ୍କ ସହାୟତାରେ ପିଡ଼ିଏଫ ଫର୍ମାଟରେ ଏହି ବହି ଓ ପାଣ୍ଡୁଲିପି ଆଦିର ଡିଜିଟାଲ ଅଭିଲେଖ ତିଆରି କରିଛନ୍ତି । ଅଧୁନା oaob.nitrkl.ac.in ରେ ୨୪୦ ଖଣ୍ଡ ବହି ଡାଉନଲୋଡ଼ ପାଇଁ ଖୋଲାରେ ବିତରଣ ହେଉଥିବା ବେଳେ ବାକି ବହି ସୃଜନିକା ଦ୍ୱାରା ସିଡ଼ି/ଡିଭିଡ଼ି/ପେନଡ୍ରାଇଭରେ ମିଳୁଛି । ଏହି ବହି ଭିତରେ ରହିଛି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପୂର୍ଣ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଭାଷାକୋଷ, ୧୮୧୧ରୁ ୧୯୪୨ ଭିତରେ ସଂକଳିତ ପାଖାପାଖି ୨୬ ଗୋଟି ଅଭିଧାନ, ୧୮୫୦ରୁ ୧୯୫୦ ଭିତରର ୧୦୦ ବର୍ଷରେ ଛପାଯାଇଥିବା ଅନେକ ବିଜ୍ଞାନ, ସାହିତ୍ୟ, ଇତିହାସ ଓ ଗବେଷଣାଧର୍ମୀ ବହି । ୬୧ଟି ପତ୍ରିକା ଓ ୧୪ଟି ତତ୍କାଳୀନ ଖବରକାଗଜରୁ ପାଖାପାଖି ୧,୨୦,୦୦୦ ପୃଷ୍ଠା ଡିଜିଟାଲ ମାଧ୍ୟମରେ ସଂରକ୍ଷିତ କରାଯାଇପାରିଛି । ନିକଟ ଅତୀତରେ ସଂସ୍କୃତି ବିଭାଗ ତରଫରୁ ପୁରାତନ ଅନେକ ଓଡ଼ିଆ ବହିର ଡିଜିଟାଲ ସଂସ୍କରଣ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଛି । ତେବେ କି କି ବହିର ଡିଜିଟାଲ ରୂପ ସରକାରଙ୍କ ତରଫରୁ କରାଯାଉଛି ତାହା ଅଗୋଚରରେ ରହିଛି । ୨୦୦୪ ପରଠାରୁ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶିତ ଉତ୍କଳ ପ୍ରସଙ୍ଗ (ଓଡ଼ିଆରେ) ଓ Orissa Review (ଇଂରାଜୀରେ) http://orissa.gov.in/e-magazine/utkalprasanga/utkalprasanga.htm ୱେବସାଇଟରେ ଉପଲବ୍ଧ ଯେଉଁଥିରେ ଓଡ଼ିଶା ସମ୍ବନ୍ଧିତ ଅନେକ ଗବେଷଣା ସମ୍ବଳିତ ରଚନା ସ୍ଥାନ ପାଇଛି । orissabigyanacademy.nic.in ୱେବସାଇଟରେ ଅନେକ ଉପାଦେୟ ଓଡ଼ିଆ ବିଜ୍ଞାନ ଲେଖା, ବିଶେଷ କରି ବିଜ୍ଞାନ ଦିଗନ୍ତ ପତ୍ରିକାର ସଂଖ୍ୟାସବୁ ଉପଲବ୍ଧ ଯାହା ପଢ଼ାଯାଇପାରିବ । ପ୍ରମୁଖ ଓଡ଼ିଆ ଖବରକାଗଜ ଓ ପତ୍ରପତ୍ରିକାମାନଙ୍କର ୱେବସାଇଟରେ ଖବର ଓ ଲେଖାସବୁ ରହିଛି ଯାହା ଭିତରୁ କିଛି ଆର୍କାଇଭ ହୋଇଛି ଆଉ କିଛି ହୋଇନାହିଁ । ତେବେ ଉପରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ ସମସ୍ତ ବହି କେବଳ ପଢ଼ିହେବ । ତାହା ନାଁ ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ଓଡ଼ିଆରେ ଟାଇପ କରି ଖୋଜିହେବ ନାଁ ଲେଖାକୁ ପୁନବ୍ୟବହାର କରିହେବ ।</p>
<h3>ଓଡ଼ିଆରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟରରେ ଟାଇପ କରିବା:</h3>
<p style="text-align: justify; ">ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ପ୍ରଥମ ଛାପାକଳରୁ ଛପା ହେବା ପରଠାରୁ ଆଜିଯାଏ ହୁଏତ ଅସଂଖ୍ୟ ବହି ଛପାଯାଇଥିବ । ତେବେ ସେସବୁକୁ ଖୋଜିବସିଲେ ସହଜରେ ମିଳିବ କି? ଏଠାରେ ଆଉ ଏକ ବିରାଟ ଛିଡ଼ାହୁଏ ଆମ ଆଗରେ, ଯାହା ହେଲା ସହଜଲବ୍ଧ ଅଭିଲେଖ ବା ଆର୍କାଇଭ । ଯଦି ମୋତେ ଗୀତଗୋବିନ୍ଦ କାବ୍ୟର ଏକ ପଙ୍କ୍ତି ପଢ଼ିବାର ଅଛି ତାହେଲେ ମୁଁ ଜୟଦେବଙ୍କ ଲିଖିତ ବିରଳ ତାଳପତ୍ର ପୋଥିଟି ଖୋଜିବି କି? ମୁଁ ପ୍ରଥମେ ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ଖୋଜିବସିବି ଲାଇବ୍ରେରି ଯିବା ଆଗରୁ । ଆଧୁନିକ ଯୁଗରେ ମଣିଷର ବହି ସହ ସମ୍ବନ୍ଧ ଯେତେ ଘୁଞ୍ଚି ଘୁଞ୍ଚି ଯାଉଛି ଇଣ୍ଟରନେଟ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳତା ସେତେ ବଢ଼ି ବଢ଼ି ଯାଉଛି । ତେବେ ନୂତନ-ପୁରାତନ ବହିର ସବୁ ପାଠ ଯଦି ସହଜରେ ମିଳିପାରନ୍ତା ତେବେ ପାଠକଟିଏ ଯେତେବେଳେ ଯାହା ଚାହିଁବ ତାହା ପଢ଼ିପାରିବ । ଯେଉଁ ଭାଷାରେ ଏ ସାଧନ ଯେତେ ଅଧିକ ସେ ଭାଷା ପାଠକ ତିଆରି କରିବାରେ ସେତେ ସଫଳ । ଏ ବିଷୟରେ ଭାବିଲେ ଆମ ମନରେ ଯେଉଁ ପ୍ରଥମ ଭାଷାଟି ଉଙ୍କିମାରେ ତାହା ହେଲା ଇଂରାଜୀ । ଆମେ ଓଡ଼ିଆ ବା ଓଡ଼ିଶା ବିଷୟରେ ଇଣ୍ଟରନେଟରେ କିଛି ଖୋଜିବା ବେଳେ ଯାହା ଗୁଗଲରେ ଟାଇପ କରୁ ସେ ବି ହେଉଛି ଇଂରାଜୀ ଭାଷା । ତେବେ ଓଡ଼ିଆରେ ଟାଇପ କରି ଓଡ଼ିଆରେ ପଢ଼ିବାରେ ଓ ଲେଖିବାରେ ବାଟ ବି ଖୋଲିଛି ତାହା ଉଣା ଅଧିକେ ଅନେକେ ଜାଣି ନଥିବେ । ସମ୍ବିଧାନ ସ୍ୱିକୃତୀପ୍ରାପ୍ତ ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ଭାଷା କମ୍ପ୍ୟୁଟରରରେ ବ୍ୟବହାରଯୋଗ୍ୟ । ଓଡ଼ିଶାରେ ଆଜିର ସମୟରେ ଅଧିକାଂଶ ବ୍ୟବହାରକାରୀ ମାଇକ୍ରୋସଫ୍ଟ ଉଇଣ୍ଡୋଜର ଅପରେଟିଙ୍ଗ ସିଷ୍ଟମ ବ୍ୟବହାର କରିଥାନ୍ତି । ଉଇଣ୍ଡୋଜ ଭିସ୍ତା ନାମକ ଅପରେଟିଙ୍ଗ ସିଷ୍ଟମର ସସ୍କରଣ ଆସିବା ଯାଏଁ ଓଡ଼ିଆରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟରରେ ଲେଖାପଢ଼ା ସମ୍ପୁର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରୁନଥଲା । ତେବେ ଭିସ୍ତା ପରଠାରୁ ଏହି ଅସୁବିଧା ଆପାତତଃ ଦୂର ହେଲା । ଆଜିର ସମୟରେ ବିଭିନ୍ନ ଅପରେଟିଙ୍ଗ ସିଷ୍ଟମ ଯଥା: ମାଇକ୍ରୋସଫ୍ଟ ଉଇଣ୍ଡୋଜ, ଲିନକ୍ସ ଓ ଆପଲ ମ୍ୟାକ ଆଦିରେ ଓଡ଼ିଆରେ ପଢ଼ିବା ଓ ଲେଖିବାରେ ବିଶେଷ କିଛି ଅସୁବିଧା ପ୍ରାୟ ନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ଯଦି ଓଡ଼ିଆ ଅକ୍ଷର ଚିହ୍ନୁଥିବା ଯେକୌଣସି କମ୍ପ୍ୟୁଟର ବ୍ୟବହାରକାରୀକୁ କେହି ପଚାରନ୍ତି ଓଡ଼ିଆରେ କିଛି ଟାଇପ କରି ଲେଖିବା ନିମନ୍ତେ, ୧୦୦ରୁ ଜଣେ କି ଦୁଇଜଣ ନିଜର କ୍ଷମତା ପ୍ରକାଶ କରିବେ କି ସେ ସନ୍ଦେହର କଥା । ଏହାର ମୂଳ କାରଣ ହେଲା ସ୍କ୍ୁଲ, କଲେଜ ପଢ଼ାରେ ଓଡ଼ିଆରେ ଟାଇପିଙ୍ଗ କରିବା କ୍ଷେତ୍ରରେ କିଛି ତାଲିମ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନେ ପାଇନଥାନ୍ତି । ଓଡ଼ିଆରେ ଯେ ଲେଖିହେବ ଓ କମ୍ପ୍ୟୁଟରରେ ଏହାକୁ ଇଂରାଜୀ ଭଳି ସହଜରେ ବ୍ୟବହାର କରିହେବ ଏହା ଅନେକଙ୍କୁ ଆକାଶ କଇଆଁ ଭଳି ଲାଗିବ । ତେବେ ଏହା ଶତକଡ଼ା ଶହେ ସମ୍ବବ । ତେବେ ଓଡ଼ିଆରେ ଟାଇପ କରି ଲେଖିବାରେ ଯେଉଁ ମୂଳ ପ୍ରତିବନ୍ଧକଟି ଅଛି ତାହା ହେଲେ ନାନାଦି ଅନ୍ଧବିଶ୍ୱାସ । କେବଳ ବିରାଡ଼ିକୁ ଦେଖି ପଛକୁ ଗାଡ଼ି ନେବା ଅନ୍ଧବିଶ୍ୱାସ ନୁହେଁ, ଭାଷାଶିକ୍ଷଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ନକଲି ଅନ୍ଧବିଶ୍ୱାସ ଅଛି । ତା ଭିତରୁ ପ୍ରଥମଟି ହେଲା ଅନେକେ କମ୍ପ୍ୟୁଟରରେ ଓଡ଼ିଆରେ ଲେଖିବା କଥା ଆସିଲେ ଭାବି ବସନ୍ତି ଛାପାଖାନାରେ ଛପା ହେଉଥିବା ବହି ବାବଦରେ । ଆଜି ଡିଜିଟାଲ ପ୍ରକାଶନ (ଡିଟିପି)ର ବହୁଳତା ଆଗକାଳର ବିଶାଳକାୟ ଛାପାକଳ ସବୁକୁ ଅତୀତକୁ ଠେଲିଦେଇଛି । କିନ୍ତୁ ଆଜି ବି ଆମର ଛପା ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିବା ସଫ୍ଟ୍ୱାରଠୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଲେଖାରେ ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିବା ଫଣ୍ଟ ବା କମ୍ପ୍ୟୁଟରର ଅକ୍ଷରସଜାଣି ମାନଧାତା ଅମଳର । ନବେ ଦଶକର ଶେଷ ଆଡ଼କୁ ଯେଉଁ ISCII (Indian Script Code for Information Interchange) ନାମକ ମାନକର ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା କିଛି ବର୍ଷ ପରେ ଇଉନିକୋଡ଼ ନାମକ ନୂଆ ମାନକ ତାକୁ ଆଜି ବି ଦୂରେଇପାରିନାହିଁ । ଫଳତଃ ଆଜିଯାଏ ଓଡ଼ିଆରେ ଡିଟିପି କରାଯାଇଥିବା ପାଖାପାଖି ସମସ୍ତ ଲେଖା ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ନା ଖୋଜିହେବ ନା ଆଉ କାହା ସଙ୍ଗେ ବାଣ୍ଟି କରିହେବ । କେଇ ଦଶନ୍ଧି ତଳେ ଆପଣଙ୍କ କମ୍ପ୍ୟୁଟରରେ ଓଡ଼ିଆ ଫଣ୍ଟ ନ ଥିଲେ ଓଡ଼ିଆ ଅକ୍ଷର ବଦଳରେ ଯେଉଁ ଚାରିକୋଣିଆ ଘର ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଥିଲା ଓଡ଼ିଆ ଡିଟିପିରେ ଆଜି ବି ଯେଉଁ ଫଣ୍ଟ ବ୍ୟବହାର ହେଉଛି ସେ ସେଇ ଏକା ଫଳ ଦେବ । ଭାଷାର ବିକାଶରେ ଆଧୁନିକ ଜ୍ଞାନକୌଶଳ ବିଶେଷ ଜରୁରୀ ଯାହା ଗତାନୁଗତିକ ଏହି ପ୍ରଚଳିତ ଟାଇପିଙ୍ଗକୁ ଦୂରକୁ ଫିଙ୍ଗିଦେବାକୁ ପଡ଼ିବ। ଦୁଃଖର ବିଷୟ ଆମର ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ଖବରକାଗଜଙ୍କର ପ୍ରକାଶନ ଏହି ସବୁ ISCII ଫଣ୍ଟରେ ଲେଖାହୋଇଥିବାରୁ ସେସବୁ ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ଖୋଜାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ ।</p>
<h3>ଇଉନିକୋଡ଼ ମାଧ୍ୟମ (Unicode standards):</h3>
<p style="text-align: justify; ">ଇଉନିକୋଡ଼ ଏକ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀକ ମାନକ ଯାହା ଏକ ଭାଷାକୁ ଅନ୍ୟ ଭାଷାର ସମକକ୍ଷ କରାଇଥାଏ ଓ ଏହା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଏଥିରେ ଲେଖାଥିବା ଲେଖାକୁ ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ସହଜରେ ଖୋଜିହୁଏ, କପି କରି ବାକିମାନଙ୍କ ସହ ବିତରଣ କରିହୁଏ ଆଉ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ କଥା ହେଲା ଏହା ପାଇଁ କୌଣସି ଫଣ୍ଟ ଇନଷ୍ଟଲ କରିବାକୁ ପଡ଼େନାହିଁ । ଓଡ଼ିଆରେ ବି ଇଉନିକୋଡ଼ର ବିକାଶ ହୋଇଛି । ହେଲେ ଆମର ଖବରକାଗଜ ସମେତ ବାକି ସମସ୍ତ ଛାପାଖାନା ଆଜିଯାଏ ପୁରୁଣା ISCII ମାନକରେ କରାଯାଏ । ତେବେ ଛାପାଖାନାସବୁ ଯେ ଇଉନିକୋଡ଼ର ଉପଯୋଗୀତା ବୁଝିନାହାନ୍ତି ବା ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଭବ କରିନାହାନ୍ତି କିମ୍ବା ନିଜର ଗତାନୁଗତିକ ଧାରାରୁ ବାହାରି କିଛି ଅଲଗା କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛୁକ ନୁହଁନ୍ତି ତାହା ନୁହେଁ, କିନ୍ତୁ ନୂଆ କିଛି ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ପଛଘୁଞ୍ଚା ଦେଉଛନ୍ତି । କିଛି ମାସ ତଳେ ସ୍କାଇବସ (Scribus) ସଫ୍ଟ୍ୱାର ବ୍ୟବହାର କରି ତେଲୁଗୁ ଖବରକାଗଜ "ପ୍ରଜାଶକ୍ତି" ଇଉନିକୋଡ଼ ଫଣ୍ଟରେ ଖବରକାଗଜ ଛପାଇ ଇତିହାସ ତିଆରି କଲା । ଓଡ଼ିଆରେ ବି ଏହା ଅସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ତେବେ ଆମ ପାଖରେ ଉପଲବ୍ଧ ଥିବା ବହିଗୁଡ଼ିକ ଯେତେବେଳ ଯାଏଁ ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ଉପଲବ୍ଧ ନ କରାଯାଇଛି ସେଯାଏଁ କେହି ସେସବୁକୁ ଲାଇବ୍ରେରି ନ ଯାଇ ପଢ଼ିପାରିବେ ନାହିଁ । ଆଜିର ତାରିଖରେ ୨୫-୩୦ ବର୍ଷ ବୟସରୁ କମ ପ୍ରାୟ ଓଡ଼ିଆ ହୁଏତ ଓଡ଼ିଆ ଅକ୍ଷର ଚିହ୍ନିବାକୁ ବି ହୁଡ଼ିବେ । ଭାଷା କେବଳ ଗପ-କବିତା ରଚନା ଓ ଉପାଧୀ-ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦାନରେ ସମୃଦ୍ଧ ହୁଏ ନାହିଁ । ଯଦି ଆମ ଭାଷାର ବଡ଼ବଡ଼ୁଆମାନେ ଭାଷାକୁ ସାଧାରଣ ଜୀବନରେ ବ୍ୟବହାର ନ କରିଥାନ୍ତେ ତାହେଲେ ଆମେ ଆଜି ନିଜକୁ ଭାଷା ଭିତ୍ତିରେ ଏକ ରାଜ୍ୟ ଭାବରେ ପରିଚୟ ଦେଉନଥାନ୍ତୁ । ଆଉ ମଧୁବାବୁ-ଫକୀରମୋହନ-ଗଙ୍ଗାଧର-ରାଧାନାଥ ପ୍ରମୁଖ ନିଜ ସମୟଠାରୁ ଯଥେଷ୍ଟ ଆଗରେ ଚାଲୁଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କ ଲେଖା ଆଜି ମାନକ ଲେଖାର ମୂଳଦୁଆ ଗଢ଼ିଛି । ଆଜି ଆମେ ଯଦି ଆମ ସମୟର ସମତାଳରେ ନ ଚାଲି ଅପ୍ରଚଳିତ ଟେକନୋଲୋଜିକୁ ଆପଣାଇ ପୃଷ୍ଠା ପରେ ପୃଷ୍ଠା ରଚନା କରିଚାଲିବା ତାହା ଭବିଷ୍ୟତର ପିଢ଼ି ନିମନ୍ତେ ଉପଯୋଗୀ ହେବ ତ? ଆମେ ସମସ୍ତେ ଯଦି ଆମ ଚାରିପାଖର ଘଟଣାବଳୀକୁ ଟିକେ ନିରେଖି ଦେଖିବା ତାହେଲେ ଅନେକ ବିଷୟ ଫର୍ଚା ହୋଇ ଦିଶିବ । ସମଭାବରେ ଦେଖିଲେ ଯେତେବେଳେ ଭାଷାର ପାଠକ ସଂଖ୍ୟା କମି କମି ଯାଉଛି ସେତେବେଳେ ଆଉ କିଛି ବହି ଛପାଇ, କିଛି କମିଟି ତିଆରି କରିବା ଠାରୁ ସ୍କୁଲ, କଲେଜ ସ୍ତରରେ ଓଡ଼ିଆ ଶିକ୍ଷାକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କରି ପିଲାଙ୍କୁ କମ୍ପ୍ୟୁଟର, ମଜା ମଜା ଖେଳ ଆଦି ମାଧ୍ୟମରେ ଓଡ଼ିଆ ଶିକ୍ଷା ଦେବା ନିତାନ୍ତ ଜରୁରୀ । ଓଡ଼ିଆ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଭାଷା ମାନ୍ୟତା ପାଇବା ପରେ ଯେଉଁ ୫୦୦ କୋଟି ଅର୍ଥ ଭାଷାର ବିକାଶରେ ଖର୍ଚ୍ଚ ହେବା ନିମନ୍ତେ ଯୋଜନା ହେଉଛି ଏଥିରେ ଓଡ଼ିଆରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ଓ ଇଣ୍ଟରନେଟ ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷାଦାନ ଏକ ମୁଖ୍ୟ ପଦଃକ୍ଷେପ ହେବା ଉଚିତ । ଆମ ଭାଷାରେ ଏଯାବତ ଲେଖାଯାଇଥିବା ଅନେକ ପୋଥିପୁସ୍ତକ ଅଭିଲେଖାଗାରରେ ଧୀରେ ଧୀରେ କୀଟଙ୍କ ଦାଉରୁ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଉଛି । ସେସବୁକୁ ସ୍କାନ କରି ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ମାଗଣାରେ ଉପଲବ୍ଧ କରାଇଲେ ତାହା ଅନେକଙ୍କ ଜ୍ଞାନ ପିପାସା ମେଣ୍ଟାଇବ । ଓଡ଼ିଶାରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଲେଖାଥିବା ପୃଥିବୀର ସର୍ବାଧିକ ତାଳପତ୍ର ପୋଥି ଅଛି (ଯାହା ୨୦,୦୦୦ ରୁ ଅଧିକ) । ଏଥିରେ ଅନେକ ମୁଖ୍ୟତଃ ରାଜ୍ୟ ସଂଗ୍ରହାଳୟରେ ରଖାଯାଇଛି ଆଉ କିଛି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ମାଲିକାନାରେ ରହିଛି । ଏହି ସବୁ ପୋଥିର ଲେଖାକୁ ମଧ୍ୟ ସର୍ବସାଧାରଣରେ ଉନ୍ମୋଚନ କରିବାର ମାନସିକ ପରିବର୍ତ୍ତନର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ।</p>
<h3>ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ: କପିରାଇଟ ନଥିବା ଏକ ଜ୍ଞାନକୋଷ, ଯହିଁରେ ସମସ୍ତେ ଲେଖିପାରିବେ</h3>
<p style="text-align: justify; ">ଏକ ଭାଷାର ଚଳନ୍ତି ଇତିହାସ ହେଲା ଜ୍ଞାନକୋଷ ବା ଏନସାଇକ୍ଲୋପିଡ଼ିଆ ଯେଉଁଥିରେ ଜଗତର ସମସ୍ତ ଜ୍ଞାନ ସାଇତାହୋଇ ରହିଥାଏ । ଗୋପାଳ ପ୍ରହରାଜ ଓ ବିନୋଦ କାନୁନଗୋଙ୍କ ପରେ ବିଶେଷ କିଛି ଉଦ୍ୟମ ଓଡ଼ିଆରେ ଜ୍ଞାନକୋଷ ଲିଖନ ପାଇଁ ହୋଇପାରିନଥିଲା । ଆଧୁନିକ ପାଠକଙ୍କ ଇଣ୍ଟରନେଟର ଜ୍ଞାନ ଆହରଣର ଭବିଷ୍ୟତକୁ ଆଖିରେ ରଖି ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ୨୦୦୨ରେ ପ୍ରଥମ ଭାରତୀୟ ଭାଷାର ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଭାବରେ । ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଇଣ୍ଟରନେଟରେ or.wikipedia.org ରେ ଉପଲବ୍ଧ । ଧରାବନ୍ଧା ହାତଗଣତି ସଂକଳକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଏହାର ସମ୍ପାଦନା ନ କରି ଏଥିରେ ସମସ୍ତ ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ଯୋଡ଼ିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ଆରମ୍ଭ । ଏଯାବତ ୫୩୦୦ରୁ ଅଧିକ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଏଥିରେ ଲେଖାହୋଇସାରିଛି । ତେବେ ଅଧିକ ଉତ୍ସାହୀ ଲେଖକଙ୍କ ଯୋଗଦାନରେ ଏହି ଭଳି ସାମୁହିକ ଉଦ୍ୟମ ଫଳବତୀ ହୋଇପାରିବ।</p>
<p style="text-align: justify; ">ପାଠକ, ସାହିତ୍ୟାନୁରାଗୀ, ଭାଷା ଗବେଷକ, ଭାଷାର କମ୍ପ୍ୟୁଟରରେ ବିକାଶ କରୁଥିବା ବିଜ୍ଞାନୀ ଏକ ମଞ୍ଚରେ ଆଲୋଚନା କରି ଭାଷାର ବିଭିନ୍ନ ସାଧନ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିପାରିଲେ ଓଡ଼ିଆର ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଭାଷା ମାନ୍ୟତା ସଫଳ ହେବ । ଯୁବଶକ୍ତିକୁ ବିନିଯୋଗ କରି ଭାଷାର ବିକାଶରେ ମୁଖ୍ୟ ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକର ସମାଧାନ କରାଯାଇପାରିବ । ପାଠକର ଆବଶ୍ୟକତା ଜାଣି ପାଠର ମାଧ୍ୟମ ବଦଳାଇପାରିଲେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ନିଶ୍ଚିତ ଜଗତର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜଣାଶୁଣା ଭାଷା ଭିତରୁ ଏକ ହେବ ।</p>
<h3>ଅଧିକ ପଠନ:</h3>
<p>୧. ପୁରୁଣା ଓଡ଼ିଆ ବହି ଡିଜିଟାଲ ରୂପରେ: oaob.nitrkl.ac.in</p>
<p>୨. ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ, ଏକ ଖୋଲା ଜ୍ଞାନକୋଷ: or.wikipedia.org</p>
<p>୩. ଓଡ଼ିଆରେ ଟାଇପ କରିବା ଉପରେ ଶିକ୍ଷଣ: or.wikipedia.org/wiki/Help:Typing</p>
<p>୪. ଓଡ଼ିଆରେ ଲେଖିବା ପାଇଁ ସାଧନ (ମାଇକ୍ରୋସଫ୍ଟ ଉଇଣ୍ଡୋଜ ବ୍ୟବହାରକାରୀଙ୍କ ନିମନ୍ତେ): bhashaindia.com/ilit/Oriya.aspx</p>
<p>୫. ଗୋପାଳଚନ୍ଦ୍ର ପ୍ରହରାଜଙ୍କ ଭାଷାକୋଷ: http://dsal.uchicago.edu/dictionaries/praharaj (ଡାଉନଲୋଡ଼ ନିମନ୍ତେ bitly.com/bhashakosha ଦେଖନ୍ତୁ)</p>
<p style="text-align: justify; ">ଲେଖକ ପରିଚୟ: ଶୁଭାଶିଷ ପାଣିଗ୍ରାହୀ ଓଡ଼ିଆ ତଥା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଭାରତୀୟ ଭାଷାର ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ବ୍ୟବହାର ଉପରେ କାମକରୁଥିବା ଜଣେ ଗବେଷକ । ସେ ଅଧୁନା ବେଙ୍ଗାଳୁରୁସ୍ଥିତ ସେଣ୍ଟର ଫର ଇଣ୍ଟରନେଟ ଏଣ୍ଡ ସୋସାଇଟିର ଆକସେସ-ଟୁ-ନଲେଜ ପ୍ରୋଗ୍ରାମର ପ୍ରୋଗ୍ରାମ ଅଫିସର ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟରତ । ଓଡ଼ିଶାରେ କିଟ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ, କଳିଙ୍ଗ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ ଅଫ ସୋସିଆଲ ସାଇନ୍ସେସ (କିସ), ଭାରତୀୟ ଜନସଂଚାର ସଂସ୍ଥାନ, ଢେଙ୍କାନାଳ (IIMC) ଆଦି ଅନେକ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନରେ ସେ କରି ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷାର ବିକାଶ ନିମନ୍ତେ ଗବେଷଣା କରୁଛନ୍ତି । ଭାରତ ଓ ବିଦେଶରେ ସେ ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ଭାରତୀୟ ଭାଷାର ବିକାଶ ଉପରେ ଅନେକ କର୍ମଶାଳା ଓ ଆଲୋଚନାଚକ୍ରରେ ଭାଗ ନେଇ ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ଭାଷାର ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି । subhashish@cis-india.org ରେ ତାଙ୍କ ସହ ଇ-ମେଲରେ ଯୋଗାଯୋଗ କରିପାରିବେ ।</p>
<p style="text-align: justify; ">Read the article published in Amalekha <a class="external-link" href="http://issuu.com/amalekha/docs/amalekha_vol_1">here</a></p>
<hr />
<p><iframe frameborder="0" height="371" src="http://e.issuu.com/embed.html#9259025/7346264" width="525"></iframe></p>
<p>
For more details visit <a href='http://editors.cis-india.org/openness/blog-old/subhashish-panigrahi-article-in-amalekha'>http://editors.cis-india.org/openness/blog-old/subhashish-panigrahi-article-in-amalekha</a>
</p>
No publisher
subha
Access to Knowledge
Wikimedia
Wikipedia
Odia Wikipedia
Openness
2014-05-06T05:18:21Z
Blog Entry
-
ଆଦିବାସୀ ଭାଷାର ଉନ୍ନତିକଳ୍ପେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ
http://editors.cis-india.org/news/odishan-january-12-2014-coverage-on-odia-wikipedia
<b>Subhashish Panigrahi is quoted in this article published by Odishan.com on January 12, 2014.</b>
<p style="text-align: justify; ">ଗତକାଲି ଭୁବନେଶ୍ବରସ୍ଥିତ କଳିଙ୍ଗ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ ଅଫ ସୋସିଆଲ ସାଇନ୍ସେସ (କିସ) ପରିସରରେ କିଟ ବିଶ୍ବବିଦ୍ୟାଳୟ ସହିତ ବେଙ୍ଗାଳୁରୁର ସେଣ୍ଟର ଅଫ ଇଣ୍ଟରନେଟ ଏଣ୍ଡ ସୋସାଇଟି-ଆକ୍ସେସ ଟୁ ନଲେଜ ପ୍ରୋଗ୍ରାମ ଏକ ମେମୋରାଣ୍ଡମ ଅଫ ଅଣ୍ଡରଷ୍ଟାଣ୍ଡିଂ (ଏମ ଓ ୟୁ)ରେ ଦସ୍ତଖତ କରିଛନ୍ତି । କିସଠାରେ ଆଦିବାସୀ ପିଲା ଓ ଅଧ୍ୟାପକମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆକୁ ସମୃଦ୍ଧି କରିବା ତଥା ଆଦିବାସୀ ଭାଷାରେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ବିକାଶ ନିମନ୍ତେ ନୂଆ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମମାନ ଆରମ୍ଭ କରାଯିବ । ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କର ଭାଷା, ସଂସ୍କୃତି, କଳା ଓ ଜନଜୀବନର ଅନେକ ଉପାଦେୟ ବିଷୟ ଆଜି ବି ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଅଗୋଚରରେ ରହିଛି ।</p>
<p style="text-align: justify; ">ଏହି ବିବିଧ ବିଷୟରେ ବୁଦ୍ଧିଜୀବୀ, ଗବେଷକ ଓ ମାନବବିଦମାନେ ଅଧିକ ଗବେଷଣା ପାଇଁ ଏହି ମିଳିତ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ବିଶ୍ବର ଏକ ନୂଆ ଯୁଗର ଆରମ୍ଭ କରିବ ବୋଲି ଏହାକୁ ଉଦଘାଟନ କରି କିସ ଓ କିଟର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଡଃ ଅଚ୍ୟୁତ ସାମନ୍ତ କହିଛନ୍ତି । ଏଥିରେ ଯୋଗଦେଇ ଇଣ୍ଟରନେଟ ଏଣ୍ଡ ସୋସାଇଟି-ଆକ୍ସେସ ଟୁ ନଲେଜ ପ୍ରୋଗ୍ରାମର ପ୍ରୋଗ୍ରାମ ଅଫିସର ତଥା ଏହି ଦୀର୍ଘସୂଚୀ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରୁଥିବା ଶୁଭାଶିଷ ପାଣିଗ୍ରାହୀ ଏହା ଆଦିବାସୀଙ୍କର ଜୀବନକୁ ବିଶ୍ବସ୍ତରରେ ପରିଚିତ କରାଇବ ତଥା ଆଦିବାସୀ ଭାଷାସମୂହର ନଥିକରଣରେ ସହାୟକ ହେବ ବୋଲି ମତବ୍ୟକ୍ତ କରିଛନ୍ତି । ଏହି ଉତ୍ସବରେ କିଟ ତରଫରୁ ରେଜିଷ୍ଟ୍ରାର ଡଃ ସସ୍ମିତା ସାମନ୍ତ, କିସ ତରଫରୁ ସୂର୍ଯ୍ୟକାନ୍ତ ମହାନ୍ତି ଓ ସେଣ୍ଟର ଅଫ ଇଣ୍ଟରନେଟ ଏଣ୍ଡ ସୋସାଇଟି ତରଫରୁ ଟି ବିଷ୍ଣୁବର୍ଦ୍ଧନ ଏହି ମିଳିତ ଏମ ଓ ୟୁରେ ଔପଚାରିକ ଭାବେ ଦସ୍ତଖତ କରିଥିଲେ ।</p>
<p style="text-align: justify; ">ଆଗାମୀ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ନିମନ୍ତେ କିଟ ଓ କିସରେ ବହୁବିଧ କର୍ମଶାଳା ଓ ସଚେତନାମୂଳକ ଆଲୋଚନାଚକ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷକ ଓ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ଇଣ୍ଟରନେଟ ମାଧ୍ୟମରେ ଗବେଷଣାତ୍ମକ ନଥିକରଣ ଓ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଭଳି ମୁକ୍ତ ଜ୍ଞାନକୋଷରେ ପ୍ରସଙ୍ଗମାନ ଲେଖି ଓ ସମ୍ପାଦନା କରି ନିଜ ଜ୍ଞାନର ବିକାଶ କରିବା ସଙ୍ଗେସଙ୍ଗେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ମଧ୍ୟ ମୁକ୍ତଜ୍ଞାନ ବିତରଣ କରିପାରିବେ । ଏଥିସହିତ ବିଶ୍ବର ବାକି ଦେଶମାନଙ୍କରେ ଥିବା ଅନେକ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଓ ଗବେଷକମାନଙ୍କ ସହ ଭାଗନେଇ ନୂତନ ଦିଗନ୍ତମାନ ଉନ୍ମୋଚନ କରିପାରିବେ ।</p>
<p style="text-align: justify; ">ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଯାହା ୨୦୧୧ ମସିହା ପରଠାରୁ ଅନେକ ସମ୍ପାଦକଙ୍କ ଦ୍ବାରା ସମ୍ପାଦନା ହେବାକୁ ଲାଗିଲା, ଏବେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଉପଲବ୍ଧ ବିଶାଳତମ ଅନଲାଇନ ଜ୍ଞାନକୋଷ ଓ or.wikipedia ରେ ସମସ୍ତେ ଏହାକୁ ପଢ଼ିପାରିବେ ତଥା ଏଥିରେ ଅଧିକ ତଥ୍ୟ ଯୋଡ଼ି ଏଥିରେ ଥିବା ପ୍ରସଙ୍ଗସବୁକୁ ଅଧିକ ତଥ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ କରିପାରିବେ । ଏଠାରେ ଥିବା ଆଦିବାସୀ ପିଲାମାନେ ନିଜେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଭଳି ଏକ ବିଶ୍ବସ୍ତରୀୟ ଜ୍ଞାନକୋଷରେ ଜ୍ଞାନଦାନ ଓ ଗ୍ରହଣ କରି ବାକିମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଅନେକ ସହଜ ଶିକ୍ଷଣ ତିଆରି କରିପାରିବେ ବୋଲି ବିଶ୍ବାସ ରଖନ୍ତି ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ସକ୍ରିୟତମ ସଦସ୍ୟ ଶିତିକଣ୍ଠ ଦାଶ । ବୃତ୍ତିରେ ଇଞ୍ଜିନିୟର ହୋଇ ଯଦି ନିଜେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପାଠପଢ଼ାର ସାଧନକ୍ଷେତ୍ର ଉଇକିପିଡ଼ିଆକୁ କିଟର ଛାତ୍ରମାନେ ଉନ୍ନତ କରିପାରିବେ ବୋଲି କହନ୍ତି ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ଆଉଜଣେ ସ୍ବେଚ୍ଛାସେବୀ ସଦସ୍ୟ ଜ୍ଞାନରଞ୍ଜନ ସାହୁ ।</p>
<p style="text-align: justify; ">ଆଗାମୀ କିଛିମାସ ଭିତରେ କିସଠାରେ ଅନେକ ପୁସ୍ତକ, ଜର୍ଣ୍ଣାଲ, ଅନଲାଇନ ଗବେଷଣା ନଥିଆଦି ଅଣାଯାଇ ଏକ ଭିତ୍ତିଭୂମିର ବିକାଶ କରାଯିବ । ଏହା ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ତଥା ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କୁ ଅଧିକ ଜ୍ଞାନ ଆହରଣର ସୁବିଧା ଯୋଗାଇବ । ଏହି ପରୋକ୍ଷରେ ଅଧିକ ଛାତ୍ରଙ୍କୁ ପରୋକ୍ଷରେ ସ୍ବାଭାଲମ୍ବୀ କରାଇବା ସଙ୍ଗେସଙ୍ଗେ ସେମାନଙ୍କୁ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ମାଧ୍ୟମରେ ଜଗତସାରା ଲୁକ୍କାୟିତ ଜ୍ଞାନର ବିତରଣରେ ସହାୟକ ହେବ । ଏହି ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରର ପରଖ କିଟ ତଥା ଅନେକ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନରେ ଏହିପରି ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପାଇଁ ବାଟ କଢ଼ାଇବ ।</p>
<p style="text-align: justify; ">Click to read the original published by <a class="external-link" href="http://odishan.com/?p=10860">Odishan.com here</a></p>
<p>
For more details visit <a href='http://editors.cis-india.org/news/odishan-january-12-2014-coverage-on-odia-wikipedia'>http://editors.cis-india.org/news/odishan-january-12-2014-coverage-on-odia-wikipedia</a>
</p>
No publisher
praskrishna
Access to Knowledge
Wikimedia
Wikipedia
Odia Wikipedia
Openness
2014-02-03T10:43:58Z
News Item