ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପାଇଁ ଏକ ଅନୁଶୀଳନ
It has not yet being used for governance and judiciary even though the Orissa Official Language Act exist officially since 1954. Almost all of the newspapers do not have their content available in the Unicode standard. Large amount of Odia-language content could otherwise have influenced Google to include Odia along with the other nine Indian languages in their home page. The writer was privileged to be asked for advising on enlisting the online resources available in Odia language for the first Unicode-based Odia portal by the government "odia.odisha.gov.in". There is a huge gap in the way knowledge is disseminated in Odia. Odia Wikisource and Odia Wikipedia are trying to fill this gap to some extent where the former project has over 290 volumes of digitized text and the latter has over 11000 encyclopedic entries in Odia. Odia Wikisource is creating the next level of the book scanning work done by Srujanika, a Bhubaneswar-based non-profit that has scanned over 150000 pages from many Odia books. Similarly, Odia Wikisource is aiming to be to what Purnachandra Bhasakosha, a lexicon published in 1930s with thousands of lexical and encyclopedic entries, meant to the contemporary Odia society. But all of these are not enough until there is much awareness in the government front that could lead more policy-level reforms and a better governance in the native language.
The article was published in in Odia newspaper the Samaja on February 21, 2016. Full text in Odia below:
ପୃଥିବୀର ଏକ ପୁରୁଣା ଭାଷା ଭିତରୁ ଗୋଟିଏ ଭାଷା ହେଲା ହିବ୍ରୁ । ଏ ଭାଷାଟି ୧୫୦୦ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ କାଳ ଦରମଲା ରହି ଫିନିକ୍ସ ଚଢେ଼ଇ ଭଳି ପାଉଁଶ ତଳୁ ଉଠିଲା । ଏବେ ଏ ଭାଷାଟି ପାଖାପାଖି ୯୦ ଲକ୍ଷ ଲୋକଙ୍କ କଥିତ; ପୁଣି ଏ ଭାଷାରେ ଦେଶର ଶାସନ ଚଳେ ଆଉ କମ୍ପୁ୍ଟର ଅପରେଟିଂ ସିଷ୍ଟମ ଓ ମୋବାଇଲ ଇଣ୍ଟରଫେସରେ ଦିଶେ । ଏସବୁ ପଛରେ ରହିଛି ବିଜ୍ଞାନ ଓ କାରିଗରୀର କରାମତି । ଯଦି ଦେଶର ଶାସନ ନିଜ ଭାଷାରେ ହୁଏ ତେବେ ଶାସନ ପାଇଁ ଦରକାରୀ ଉପାଦାନସବୁ ନିଜ ଭାଷାରେ ତିଆରି ହୁଏ । ଆଉ ଏ ଉପାଦାନମାନ ତିଆରିବା ଲାଗି ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ଗଢ଼ାହୁଏ । ପିଲେ ଚାକିରି କରନ୍ତି । ଭାଷା ଶାସନର ଭାଷା ହେଲେ ଶିକ୍ଷା ଓ ଜ୍ଞାନର ଭାଷା ହୋଇ ଭାତ ଦିଏ । ନିଜ
ସଙ୍ଗେ ଯୋଡ଼ା ଏ ରଥଚକର ଗୋଟେ ଅର ହୁଗୁଳା ହେଲେ ଆରଟି ଭୁଷୁଡ଼ି ପଡ଼ିବ । ଆଉ ଓଡ଼ିଆ ପାଇଁ ଏ ଅର ଭିତରୁ କେଉଁ ଅର କେମିତି ରହିଛି ଆଉ କ’ଣ ମରାମତି ହେବ ଆମକୁ ବେଳ ହୁଁ ଭାବିବାକୁ ପଡ଼ିବ । ଅପ୍ରିୟ ସତ କଥା ହେଲା ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ମାନ୍ୟତା ମିଳିବାର ଦୁଇ ବର୍ଷ ବିତିଗଲା ପରେ ବି ଓଡ଼ିଆ ଏବେ ଯାଏ କୋର୍ଟ କଚେରିର ଭାଷା ହୋଇପାରିଲା ନାହିଁ । ସରକାରୀସ୍ତରରେ ଓଡ଼ିଆର ବ୍ୟାପକ ବ୍ୟବହାର ବଦଳରେ ହିନ୍ଦୀରୁ ଉଧାରି ଆଣି ପାଳିତ ହେଉଛି ‘ରାହଗିରି ଦିବସ’ । ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ବି ସେଇଆ । ଆଉ କାହା ସଙ୍ଗେ ମିତ ବସିବାରେ ଆପତ୍ତି ନାହିଁ ହେଲେ ନିଜ ପରିଚୟ ହାରି ସେ ମିତ ବସିବାରେ କି ସୁଖ! ସରକାରୀସ୍ତରରେ ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟର ଯେଉଁ ଭଳି ତାଙ୍କ ୱେବସାଇଟସବୁ ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟ ଭାଷାରେ ତିଆରି ହୋଇଛି ଆମର ସେମିତି ହୋଇ ନାହିଁ । ନିକଟରେ odia.odisha.gov.in ନାମରେ ସାଇଟଟିଏ ସରକାର ତିଆରି କଲାବେଳେ ଏହି ଲେଖକକୁ ସେଥିରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର କମ୍ପୁ୍ଟର ଓ ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ଥିବା ବିଭିନ୍ନ ସାଜସରଞ୍ଜାମ ବାବଦରେ ପରାମର୍ଶ ଦେବାର ସୁଯୋଗ ମିଳିଥିଲା । ଏ ସାଜସବୁ ଖୋଜିବା ବେଳେ ଓଡ଼ିଆରେ ଉପଲବ୍ଧ ଥିବା ୱେବସାଇଟ ବାବଦରେ କିଛି ତଥ୍ୟ ଆଖି ସାମନାକୁ ଆସିଥିଲା । ଗୁଗୁଲ ସର୍ଚରେ ଓଡ଼ିଆ ଆସୁ ନଥିବାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ହେଲା ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ଓଡ଼ିଆ ଲେଖାର ଅଭାବ । ଓଡ଼ିଆରେ କେଇ ଶହ ଖବରକାଗଜ ଦୈନିକ ଛପାଯାଉଥିଲେ ହେଁ ମୁଖ୍ୟ ଖବରକାଗଜର ୱେବସାଇଟରେ ଉଇନିକୋଡ ମାନକରେ ଓଡ଼ିଆ ଲେଖା ନାହିଁ । ଲେଖାସବୁ ଅଣ-ମାନକ ଲିପି ଏନକୋଡିଂରେ ରହିଛି କିମ୍ବା ଛବି ଭାବେ ରହିଛି । ଫଳରେ ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ଖୋଜିଲେ ଲେଖାଯାକ ମିଳିବ ନାହିଁ । ସେମିତି bhulekh.ori.nic.in ଭଳି ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କ ସାଇଟଟିରେ ଅଣ-ମାନକ ଫଣ୍ଟରେ ତିଆରି ହୋଇଥିବାରୁ ସାଧାରଣ ଲୋକେ ସରକାରୀ ନଥିପତ୍ର ଖୋଜି ପାଇପାରୁନାହାନ୍ତି । ଓଡ଼ିଆ ପାଇଁ ଯେତେକ ଆନ୍ଦୋଳନ ଏବେ ଚାଲିଛି ସବୁ କେବଳ ସାହିତ୍ୟ ଓ ଶାସନକୁ ନେଇ କିନ୍ତୁ କେଉଁ କେଉଁ ଉପାଦାନକୁ ନେଇ ବାକି ଜାଗତିକ ଭାଷାଏ ଆଗକୁ ବଢ଼ିଛନ୍ତି ଆଉ ଓଡ଼ିଆରେ କି କି ଚିଜ ନିହାତି ଲୋଡ଼ା ତା’ ଲାଗି ଆକଳନ ଲୋଡ଼ା ।
ଭାରତରେ ୧୯୫୫ ଆଗର ପ୍ରାୟ ବହି କପିରାଇଟ ବାହାରେ । ଏ ବର୍ଗରେ ଥିବା ଓଡ଼ିଆ ବହିସବୁ ଧୀରେଧୀରେ ଉଇଙ୍କ ଆହାର ହେବା ଉପରେ । ଭୁବନେଶ୍ୱର ସୃଜନିକା ଅନୁଷ୍ଠାନ, ରାଉରକେଲା ଏନଆଇଟି ଓ ପ୍ରଗତି ଉତ୍କଳ ସଂଘ ଉଦ୍ୟମରେ ହୋଇଥିବା ଉଦ୍ୟମ ଫଳରେ ଦେଢ଼ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ପୃଷ୍ଠା ସ୍କାନ କରାଯାଇଛି । ଏଥିରୁ କିଛି ଏବେ ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପାଠାଗାର ପ୍ରକଳ୍ପର or.wikisource.org ୱେବ୍ସାଇଟରେ ଉପଲବ୍ଧ । ସ୍ୱେଚ୍ଛାରେ ଓଡ଼ିଆ ପାଠକମାନେ ନିଜ ପସନ୍ଦର ବହିସବୁକୁ ଡିଜିଟାଇଜ କରି ସ୍କାନ ଛବିରୁ ଲେଖାର ରୂପାନ୍ତର କାମ କରିପାରୁଛନ୍ତି । ଏଥି ସହିତ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଓଡ଼ିଆ ଭାଗବତ ଭଳି ଆମ ଭାଷାର ସମ୍ପତ୍ତି ଧୀରେଧୀରେ ଏଥିରେ ଆସିବାକୁ ଲାଗିଲାଣି । ଏଥି ସହିତ ଗୋପାଳ ପ୍ରହରାଜଙ୍କ ଭାଷାକୋଷ ତିଆରି କାମକୁ ଏବର ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ମାଧ୍ୟମରେ ଆଗକୁ ନେବାର ଉଦ୍ୟମ ହେଲାଣି । ଏ ଯାବତ ୧୧ ହଜାରରୁ ଅଧିକ ଲେଖା ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିିଡିଆରେ or.wikipedia.org ୱେବ୍ସାଇଟରେ ଉପଲବ୍ଧ । ସାମୂହିକ ଉଦ୍ୟମ ଛଡ଼ା କିଛି ବ୍ୟକ୍ତି ବିଶେଷ ଓ ସଙ୍ଗଠନ ମଧ୍ୟ ଓଡ଼ିଆରେ କିଛି ୱେବ୍ସାଇଟ ଆଗରୁ ବଖଣାଯାଇଥିବା ଫାଙ୍କା ଥାନ ପୂରଣ କରିବା କାମରେ ମଧ୍ୟ ଲାଗିଛନ୍ତି । ତେବେ ଆଉ ଭାଷା ସଙ୍ଗେ ଓଡ଼ିଆକୁ ସମକକ୍ଷ କରିବା ଲାଗି ଆହୁରି ଅନେକ ଉଦ୍ୟମ ଆବଶ୍ୟକ । ବିଶେଷକରି ସରକାରଙ୍କ ପାଖେ ସଚେତନତା ଲୋଡ଼ା । କେବଳ କୋଟିକୋଟି ଟଙ୍କାର ପ୍ରକଳ୍ପ ନୁହେଁ ବରଂ ଘରର ମୂଳଦୁଆ ଗଢ଼ା କାମ ପାଇଁ ଅଧିକ ଉଦ୍ୟମ ନିହାତି ଲୋଡ଼ାପଡ଼ିଛି ।
News Clipping
